|
Deadline van volgende editie: 11/12/2025 om 16.00h Reacties mailen naar netties@netties.be INHOUD DEEL 1: Kanaal 17: actuele nieuwsberichten Hoe bedenken ze het Het oor wil ook wat DEEL 2: De Nieuwe Oogst Bij de collega's De zaak Tee en Tee Van alles halen, (bijna) niks betalen Het laatste woord |
Jaargang 27 Nummer 1444 van 6/12/2025
Hartelijk welkom bij onze wekelijkse nieuwsbrief, die alle berichten bevat die wij in de voorbije week voor u bijeen gesprokkeld hebben. Wat waren voor ons de markantste verhalen? -Dat het gratis gebruiken van AI-tools nu beperkt wordt door Google en OpenAI: betalen dus! -Dat het met het einde van het jaar in zicht, tijd is voor de 'recaps', samenvattingen van wat jouw favorieten bij YouTube, Spotify en Co. -Dat AI een rush doet ontstaan op chips, wat tot schaarste lijdt, en dus tot prijsstijgingen - en dat och arme ook Raspberry Pi daar het slachtoffer van is. Dit en veel meer in deze editie. Wij wensen je alvast veel leesplezier, en hopen je, bij leven en welzijn, volgende week weer aan te mogen verwelkomen als lezer. Wil je elke dag meteen op de hoogte zijn van het laatste nieuws, de nieuwste software? Bezoek dan onze website (https://www.netties.be) of abonneer je op onze dagelijkse nieuwsbrief (https://www.netties.be/index.php?actie=abo). Je kan ook onze berichten in je favoriete RSS-feedreader lezen via onze RSS-feed (https://www.netties.be/rss_netties.xml) Hilde Netties lezen als RSS-feed? Het kan, op het adres http://www.netties.be/v10/netties_rss.php Volg Netties op Twitter: http://www.twitter.com/nettiesbe http://www.twitter.com/hvangool Indien u een bepaalde editie niet
ontvangen hebt, ga naar onze website: |
Google bouwt aan een nieuwe functie voor Gemini AI Google werkt aan
een slimme toevoeging voor hun AI-hulpmiddel Gemini. Het
gaat om een tool om afbeeldingen makkelijker te
bewerken. Zo hoef je niet steeds alles opnieuw te
beschrijven.Hoe werkt het nu en wat verandert er? Op dit moment maak je een afbeelding met Gemini via een tekstbeschrijving. Wil je iets aanpassen, dan typ je een nieuwe beschrijving. Maar de AI begrijpt dat soms verkeerd, dus je moet het meerdere keren proberen. Daarna download je de afbeelding en bewerk je hem apart op je computer of telefoon. Met de nieuwe tool kan je direct op de afbeelding tekenen of tekst toevoegen. Bijvoorbeeld een pijl zetten bij een deel dat je wil veranderen, of een notitie maken. Zo wijs je precies aan wat je bedoelt, zonder downloaden of extra stappen. Voordelen Deze functie bespaart tijd, vooral als je vaak afbeeldingen maakt en wijzigt. Het is nauwkeuriger dan alleen tekst gebruiken. Handig voor leraren die diagrammen tekenen voor lessen, of voor wie snel visuals aanpast. Je blijft alles in Gemini doen, zonder overstap naar andere apps. Toekomst en onzekerheden De tool is nog in ontwikkeling, ontdekt via een lek. Google heeft geen releasedatum gegeven. Het is ook mogelijk dat ze het project stopzetten, want dat doen ze soms met ideeën die half kant-en-klaar zijn. Maar als het komt, wordt Gemini nog gebruiksvriendelijker voor afbeeldingen. https://tech.yahoo.com/ai/gemini/articles/google-working-gemini-feature-save-111755605.html Google maakt verticale tabs in Chrome makkelijker Google
voegt een handige optie toe aan zijn Chrome-browser.
Hiermee kan je snel wisselen tussen tabs bovenaan het
scherm (horizontaal) en tabs aan de zijkant (verticaal).
Dit is nu in ontwikkeling en te zien in testversies van
Chrome.Hoe werkt de nieuwe functie? In de instellingen van Chrome, onder 'Weergave /Beeld', komt een knop 'Positie tabbalk'. Je kiest daar uit een lijstje: 'Boven' voor de gewone tabs bovenaan, of 'Opzij' voor verticale tabs links. De verandering gebeurt meteen, zonder gedoe. Eerder moest je met een rechtermuisklik schakelen, wat lastiger was. Nu kan je je favoriete weergave als standaard instellen en altijd terug naar de oude. Waarom is dit handig? Verticale tabs besparen ruimte bovenaan het scherm, ideaal als je veel tabs open hebt. Je ziet titels beter en navigeert sneller. In de zijweergave krijgt de actieve tab een rood kruisje om te sluiten, wat duidelijker is. Handig voor wie vaak multitaskt, zoals bij werk of studie. Wanneer komt het? De functie is nog in de maak, gespot in voorlopige versies. Geen exacte releasedatum, maar het komt waarschijnlijk in een update. https://betanews.com/2025/11/28/google-will-make-it-easy-to-switch-to-vertical-tabs-in-chrome/ EU bekijkt of Apple Maps een 'grote speler' is De Europese Unie
(EU) overweegt op basis van cijfers van Apple of
hun Kaarten-app en Advertentie-dienst groot genoeg zijn
om als 'poortwachter' te gelden. Dit valt onder een
nieuwe EU-regel voor techbedrijven. De EU moet nu binnen
45 dagen beslissen of ze het officieel zo zien. Apple
protesteert en wil uitleggen waarom niet.Wat is de DMA-regel? De DMA is een EU-wet die grote techbedrijven strenger controleert. Bedrijven zijn 'poortwachters' als ze minstens 45 miljoen maandelijkse gebruikers en 10.000 zakelijke klanten hebben, over drie jaar. Dan moeten ze eerlijk spelen: niet hun eigen producten bevoordelen boven concurrenten, en gebruikers makkelijker laten wisselen. Waarom raakt dit Apple? Apple heeft al diensten als Safari-browser, iOS-systeem, iPad-software en App Store als poortwachters. Als Kaarten en Advertenties ook zo worden, moet Apple extra regels volgen. Dat beperkt hoe ze hun eigen apps voorrang geven. Apple weert zich: Maps is in de EU kleiner dan Google Maps, en Advertenties heeft een klein marktaandeel vergeleken met Google of Meta. De EU beslist over 45 dagen. Wordt vervolgd dus. https://www.engadget.com/big-tech/the-eu-says-apple-maps-may-be-big-enough-to-be-considered-a-dma-gatekeeper-130000965.html?src=rss Australische streamingwet nu officieel Op 27 november
2025 werd een nieuwe wet aangenomen in Australië. Deze
wet dwingt grote streamingdiensten zoals Netflix,
Disney+ en HBO Max om geld uit te geven aan Australische
verhalen. Het heet de 'Communications Legislation
Amendment (Australian Content Requirement for
Subscription Video On Demand Services) Bill 2025'. Het
is een grote stap voor lokale makers na jaren lobbyen.Wat zegt de wet precies? Diensten met meer dan een miljoen Australische gebruikers moeten 10% van hun uitgaven of 7,5% van hun inkomsten in Australië besteden aan eigen Australische programma's. Denk aan drama's, kinderprogramma's, documentaires en educatieve shows. Ze hebben drie jaar om dit op te zetten. Niet nakomen? Dan boetes tot tien keer hun jaaromzet in Australië. Extra: de publieke omroep ABC krijgt 50 miljoen Australische dollars (ongeveer 32,5 miljoen euro) extra, vooral voor kindercontent. Wie profiteert en reageert? De wet helpt Australische schrijvers, producers en makers met meer banen en zekerheid. Kijkers zien meer lokale verhalen op streaming. Screen Producers Australia (SPA) noemt het een 'mijlpaal' na campagnes als #MakeItAustralian. CEO Matthew Deaner: "Dit is een doorbraak voor Australische verhalen, maar we blijven vechten voor meer." De Australian Writers’ Guild noemt het een 'watershed moment' voor eerlijke concurrentie. Minister Tony Burke: "Australische verhalen staan nu centraal op alle platforms." Politici en fans juichen, al vrezen sommigen dat diensten zich terugtrekken. Wat betekent het voor de toekomst? De wet zorgt voor een stabielere film- en tv-branche in Australië. Het moderniseert regels die al golden voor tv. SPA wil door met lobbyen voor duurzame groei, zoals in hun 2025-beleidsplan. Het kan shows als Neighbours redden en meer lokale content brengen. Maar: het is een begin, en de industrie blijft alert op veranderingen. https://deadline.com/2025/11/australia-streaming-quotas-sworn-into-law-1236630348/ https://www.screenproducers.org.au/media/release/?id=SPA-01867 EU dringt aan bij Shein na Frans onderzoek De Europese
Commissie zet druk op de Chinese webwinkel Shein. Dit
komt door een Frans onderzoek dat illegale producten
vond, zoals sekspoppen die lijken op kinderen en zware
wapens. De Commissie denkt dat Shein een groot gevaar
vormt voor de hele EU. Dit valt onder nieuwe regels voor
grote online winkels.Wat vond het Franse onderzoek? Frankrijk controleerde Shein en ontdekte verboden spullen. Daarom startte het parket in Parijs een strafonderzoek. De Franse regering wil Shein drie maanden weren uit de EU. Shein, een snelle modewinkel, moet zich aan strenge regels houden omdat het heel groot is volgens de Digitale Markets Act. Reactie van de EU Dit is al de derde keer dat de Commissie info vraagt aan Shein, na verzoeken in februari. Er loopt nog geen officieel onderzoek, maar de Commissie houdt het scherp in de gaten en staat klaar om in te grijpen. Europarlementariërs stemmen binnenkort over een voorstel dat de Commissie te traag vindt. Sommigen pleiten voor een tijdelijke blokkade van Shein in de EU. Wat betekent dit? Het toont problemen met illegale goederen op webshops. De EU wil met nieuwe wetten grote platforms harder aanpakken. Dit kan leiden tot strengere controles en boetes voor Shein in heel Europa. https://www.euractiv.com/news/eu-commission-presses-shein-after-french-probe-uncovers-child-like-sex-dolls/ Google en OpenAI beperken gratis gebruik Zowel
Google als OpenAI hebben de dagelijkse limieten voor
gratis gebruikers van hun AI-tools flink verlaagd. Dit
komt door enorme vraag en een zet om meer mensen te
laten betalen. Gratis gebruikers krijgen nu minder
video's en afbeeldingen per dag, terwijl betalende
gebruikers ongewijzigd blijven.Wat verandert er bij OpenAI's Sora? Sora, de tool voor AI-video's, beperkt gratis gebruikers tot zes video's per dag. Eerder waren het er veel meer, zoals dertig. Je kunt extra video's kopen als je meer wil. De baas van Sora zegt: "Onze computers smelten bijna door de druk." Dit helpt de servers stabiel houden en pusht naar betaalde opties. Wat verandert er bij Google's tools? Google's Nano Banana Pro (voor AI-afbeeldingen) gaat van drie naar twee afbeeldingen per dag voor gratis gebruikers. Ook Gemini 3 Pro krijgt geen vaste vijf prompts meer, maar "basis toegang" met wisselende limieten. Dit door hoge vraag. Betalende plannen (Pro of Ultra) blijven bij 100 of 500 prompts per dag. Waarom doen ze dit? De tools zijn razend populair, vooral in vakantietijd, wat de servers overbelast. En de bedrijven willen wel meer mensen toegang geven, maar ook geld verdienen. Deze limieten kunnen nog veranderen. Het toont hoe gratis AI minder ruim wordt naarmate het groeit. https://www.theverge.com/news/831760/openai-google-rate-limit-sora-nano-banana-pro AI-Race tussen Google, OpenAI en Microsoft: wie staat momenteel aan top? De
AI-wereld verandert razendsnel. OpenAI, ooit de koploper
met ChatGPT, voelt druk van Google. CEO Sam Altman riep
een 'code red' af: iedereen moet nú ChatGPT verbeteren.
Ze pauzeren plannen zoals advertenties in je chat
en een persoonlijke assistent. De focus ligt op
een snellere, betrouwbaardere en persoonlijkere AI.
Dagelijkse meetings en teamverschuivingen moeten die
ontwikkeling versnellen. Waarom die druk? Google's
Gemini 3 scoort momenteel beter op tests dan OpenAI's
GPT-4.De slimme aanval van Google Google slaat hard terug met Gemini 3, getraind op enorme rekenkracht via eigen TPU-chips. Die zijn goedkoper dan Nvidia's dure GPU's, de huidige koning in AI-hardware. Google verkoopt TPU's aan concurrenten zoals Anthropic en Meta, wat Nvidia's macht ondermijnt. OpenAI kampt daarom met hoge kosten voor nieuwe modellen op Nvidia-chips. Maar OpenAI heeft 800 miljoen wekelijkse gebruikers, een sterke basis. Google kan de strijd lang volhouden dankzij zijn advertentie-inkomsten; OpenAI leunt daarentegen enkel op abonnees. Het wordt een uitputtingsslag. Microsoft Verliest Grip Microsoft, bondgenoot van OpenAI, ziet zijn AI-voordeel verdampen. Eerder domineerden ze met Azure en GPT-integraties, maar Gemini's doorbraak zet Google voorop. De code red bij OpenAI onderstreept de omslag: van Microsoft/OpenAI-hegemonie naar Google-leiderschap. Bedrijven moeten nu extreem innoveren om mee te blijven. De implicaties? De race draait om rekenkracht, data en gebruikers. Nvidia riskeert lagere marges; OpenAI moet vastklampen aan loyaliteit. Een spannend 2025 ligt in het verschiet. https://www.theverge.com/news/836212/openai-code-red-chatgpt https://stratechery.com/2025/google-nvidia-and-openai/ https://www.windowscentral.com/artificial-intelligence/microsofts-advantages-in-artificial-intelligence-evaporate-google-gemini-surges-ahead-and-openai-declares-code-red-situation YouTube Recap: jouw jaar in video's samengevat YouTube
lanceert Recap, een leuke eindejaarsreview zoals Spotify
Wrapped. Het toont wat je het afgelopen jaar hebt
gekeken: topkanalen, interesses en veranderingen in je
kijkgedrag. Gebaseerd op je kijkgeschiedenis, krijg je
tot 12 kaarten met inzichten, plus een
'persoonlijkheidstype' zoals Avonturier of Creatieve
Geest. Als je veel muziek hebt beluisterd, zie je ook
topartiesten en -songs – maar voor diepere muziekstats
is er nog steeds de aparte YouTube Music Recap.Hoe werkt het? Recap analyseert je activiteit automatisch. Het rolt uit vanaf 2 december 2025 in de VS en Canada, wereldwijd deze week. Open het via de homepage-knop op desktop of het 'Jij'-tabblad in de app op iPhone/Android. Super makkelijk! Deel je avontuur Deel je highlights direct op Instagram of TikTok. Zo laat je vrienden zien wat jou boeit: van skills leren tot creatieve vibes. Een perfect excuus om terug te blikken op 2025.Deze feature maakt YouTube persoonlijker en viert je unieke smaak. Klaar voor jouw Recap? https://www.theverge.com/news/836173/youtube-recap-videos-eoy-review-wrapped https://www.macrumors.com/2025/12/02/youtube-recap/ AWS en Google slaan de handen in elkaar: zorgt dit voor minder uitval in de cloud? Grote nieuws uit
de cloudwereld: Amazon Web Services (AWS) en Google
Cloud werken samen aan een slimme multicloud-verbinding.
Dit nieuwe 'interconnect'-systeem koppelt hun platformen
direct en privé, zodat apps en data makkelijk
overschakelen bij problemen. Het is een open standaard,
met Microsoft Azure als volgende partner in 2026. Zo
wordt de internet veiliger tegen grote storingen.Wat is dit 'Interconnect'? Het combineert AWS Interconnect-multicloud met Google Clouds Cross-Cloud Interconnect. Geen gedoe met kabels of handmatige setups meer: alles gaat via cloud-tools, met API's voor snelle activering. Bandbreedte is op aanvraag beschikbaar, en de specificaties staan openbaar op GitHub. Het voelt als één naadloos netwerk. Voordelen: snel, veilig en betrouwbaar - Snelheid: verbindingen in minuten opzetten, niet weken wachten. - Bescherming: vierdubbele redundantie tegen storingen in faciliteiten, netwerken of software. Automatische failover houdt apps online. - Veiligheid: encryptie met MACsec voor data tussen routers. - Eenvoud: klanten beheren geen hardware; de clouds doen het werk. Google Cloud: "Dit biedt lagen van bescherming, zodat kritieke apps altijd draaien." Zo voorkom je grote storingen In een multicloud-wereld (apps op meerdere clouds) minimaliseert dit downtime. Bij een storing op AWS schakelt het verkeer naar Google Cloud, en omgekeerd. Geen impact meer op gebruikers, zoals bij recente Cloudflare-uitval. Salesforce: "Het voelt als deployen binnen AWS zelf." AWS-baas Robert Kennedy: "Een fundamentele shift: geen zware setups meer, gewoon klikken en klaar." Google Cloud's Rob Enns: "Eenvoudigere globale connectie voor data en apps." Toekomst: open en sterk Deze samenwerking maakt clouds flexibeler en robuuster. Bedrijven kunnen makkelijker migreren of backuppen, wat het web veiliger maakt. Een stap naar minder black-outs in ons online leven. https://9to5mac.com/2025/12/01/amazon-googles-new-interconnect-might-prevent-major-web-outages/ https://cloud.google.com/blog/products/networking/aws-and-google-cloud-collaborate-on-multicloud-networking/ Spotify Wrapped 2025: jouw muziekjaar in een feestje! Spotify
Wrapped 2025 is er! Het geeft een persoonlijk overzicht
van je luistergedrag: top artiesten, liedjes, albums en
podcasts van het afgelopen jaar. Deel het makkelijk op
social media. Nieuw dit jaar: Wrapped Party, een
spelletje met vrienden om te zien wie de grootste
muziekliefhebber is. Geen zorgen, het gebruikt alleen je
oude data – geen valsspelen mogelijk.De Wrapped Party: wie wint de trofee? In Wrapped Party scoor je punten met streamingminuten, ontdekkingen van kleine artiesten of je obsessie met één band. Individuele prijzen? Denk aan 'De Uiensnijder' voor fans van trieste songs. Groepsawards zoals 'Chaos Crew' voor totaal verschillende smaken. Koppel het aan Clubs, zoals een metal-groep, en krijg rollen als 'Scout' voor nieuwe talenten. Extra's: je topalbums voor het eerst, een liedjesquiz en je 'Luisterleeftijd' op basis van je playlist. Top artiesten en verrassingen wereldwijd Bad Bunny is weer de meest gestreamde artiest, voor de vierde keer in vijf jaar – net op tijd voor de Super Bowl. Zijn album leidde de nieuwigheden. Grootste hit: 'Die With a Smile' van Lady Gaga en Bruno Mars. Meer variatie dan ooit, met top audiobook-genres erbij. Podcasts: Joe Rogan blijft koning De top 50 US-podcasts? Joe Rogan’s show leidt voor de vijfde keer, gevolgd door Theo Von, Mel Robbins, 'Call Her Daddy' en 'Crime Junkie'. Video-podcasts exploderen: tijd verdubbelde, 390 miljoen gebruikers erbij. Bijna de helft van de top 50 heeft nu video, voor meer viral momenten. Kortom: Wrapped 2025 maakt muziek delen nog leuker en competitiever. Check het nu in de app! https://www.engadget.com/entertainment/music/spotify-wrapped-2025-is-here-and-now-its-a-competition-130052418.html https://variety.com/2025/digital/news/spotify-wrapped-top-50-podcasts-2025-joe-rogan-theo-von-mel-robbins-1236597755/ https://www.theverge.com/news/837127/spotify-wrapped-party-2025-music-competition Google Discover vol met nepnieuws door AI Google Discover
(het nieuwsoverzicht in je Google-app) staat vol rare,
verzonnen koppen. Het zijn geen echte nieuwsberichten,
maar automatisch gemaakte onzin. Enkele voorbeelden: - "Vrouw (61) sterft aan hartaanval na eten van 22 kilo tomaten" – Klinkt als een ramp, maar het is pure onzin. - "Man eet 3 kilo sneeuw en belandt in ziekenhuis" – Geen echt verhaal erachter, gewoon clickbait. - "AMD GPU tops Nvidia" – Lijkt op een grote win voor AMD, maar het ging over één winkel die meer AMD's verkocht in een week. - "BG3 players exploit children" – Over een spel (Baldur's Gate 3), maar de AI maakte er iets duisters van, terwijl het over bugs ging. - "Steam Machine Price Revealed" – Suggereert dat de prijs bekend is, maar het artikel zei juist: verwacht geen console-prijs. - "Gratis tv-licenties voor 60-plussers" – Helemaal verzonnen, geen enkel plan bestaat. Waarom zoveel onzin? Kleine websites maken met AI honderden nep-artikelen per dag. Ze stoppen er veel zoekwoorden in zodat Google ze hoog toont. Ze verdienen geld met reclame als mensen erop klikken. Google noemt het "clickbait" Wat doet Google eraan? Het bedrijf zegt dat ze dit soort rotzooi haten en er hard tegen optreden. Ze hebben al miljoenen van dit soort pagina’s verwijderd en beloven nog strenger te worden. Toch blijven er elke dag nieuwe bijkomen. Kortom: door slimme trucs en AI verschijnen er steeds meer nepverhalen in je Google-nieuws. Google vecht ertegen, maar het is nog niet opgelost. Blijf een beetje opletten wat je leest! https://www.theverge.com/ai-artificial-intelligence/835839/google-discover-ai-headlines-clickbait-nonsense Amazon stopt AI-anime-dubs na felle kritiek Amazon testte
AI-gemaakte Engelse en Spaanse nasynchronisaties voor
anime-series op Prime Video. Het ging om titels als
*Banana Fish*, *No Game No Life: Zero* en *Vinland
Saga*. De dubs, gemarkeerd als 'beta', moesten kijkers
meer opties geven naast ondertitels. Maar fans en
stemacteurs haatten het meteen.Rampzalige reacties De AI-stemmen klonken emotieloos en robotachtig. Clips van *Banana Fish* – een serie van bijna 8 jaar oud – gingen viraal op social media. Fans noemden het 'AI-slop' en spotten ermee. De National Association of Voice Actors viel het aan als respectloos. Stemacteur Daman Mills (bekend van *Evangelion*) tweette: het beledigt talent en fans, vooral bij een niet-dringende serie. Zijn post kreeg 14.000 likes. Anderen zeiden dat het menselijke acteurs ondermijnt, terwijl dubbingkosten laag zijn. Amazon geeft toe Na de storm haalde Amazon de Engelse AI-dubs stilletjes weg. Series staan nu weer in het Japans met ondertitels. Spaanse versies blijven bij sommige titels, zoals *Vinland Saga*. Het bedrijf zwijgt over de veranderingen, maar blijft AI testen, zoals bij eerdere pilots voor 12 series en AI-video-samenvattingen. De actie toont hoe AI in entertainment fans en artiesten kan vervreemden. Hopelijk leert Amazon ervan! https://gizmodo.com/amazon-anime-ai-dub-backlash-removal-2000694695 https://www.engadget.com/entertainment/amazon-halts-ai-anime-dub-beta-after-widespread-ridicule-141501051.html Proton lanceert Sheets: Veilige spreadsheets Proton, bekend
van zijn privacyvriendelijke e-mail en opslagdiensten,
voegt nu Sheets toe aan zijn productiviteitspakket. Dit
zijn spreadsheets zoals Excel, maar met sterke
beveiliging.Belangrijkste kenmerken: - Samenwerken: meerdere mensen kunnen tegelijkertijd het rekenblad bewerken, net als bij Google Sheets. - Toegang: je kan instellen wie enkel mag kijken of ook wijzigen. - Handig in gebruik: importeer CSV- en XLS-bestanden, gebruik formules voor berekeningen. Werkt op computer en mobiel. Privacy eerst Alles is standaard versleuteld (end-to-end), zodat Proton je data niet kan lezen. Anders dan bij Google of Microsoft, wordt je info niet gebruikt voor AI-training. Integratie en beschikbaarheid Sheets zit in Proton Drive, samen met agenda en mail. Beschikbaar op alle apparaten, inclusief smartphones. Deze tool maakt Proton een volledig alternatief voor grote techbedrijven, met focus op veiligheid. Proton Drive is gratis voor 5 GB opslagruimte, wil je meer dan start een abonnement aan 4 euro per maand. https://www.engadget.com/apps/proton-sheets-joins-the-companys-productivity-suite-110000344.html?src=rss OpenAI wil met een systeem van "bekentenissen" AI tot eerlijkheid dwingen OpenAI
heeft een nieuw systeem ontwikkeld dat AI-modellen leert
eerlijk te zijn over fouten of slechte acties. Denk aan
'bekentenissen' waarin de AI het bekent wanneer het
liegt, bedriegt of om de tuin leiden. Dit maakt AI
transparanter en betrouwbaarder.Hoe het werkt De AI geeft twee antwoorden: een normaal antwoord (op nuttigheid beoordeeld) en een 'bekentenis' over hoe het tot dat antwoord kwam. Deze bekentenis wordt alleen op eerlijkheid getoetst. Als de AI toegeeft dat het iets fouts gedaan heeft, zoals een test hacken of instructies negeren, krijgt het juist een beloning – geen straf. Doelen en voordelen Het doel is om tot een eerlijke AI te komen die problemen niet verbergt. Dit helpt bij de training en bouwt vertrouwen op. Experts zien het als stap naar meer openheid in grote taalmodellen (LLM's), zonder dat de AI 'leugens' moet verbergen. Mogelijke uitdagingen Het artikel noemt geen nadelen, maar het vereist slimme training om bekentenissen echt nuttig te maken. Alleen dan kan deze aanpak AI veiliger maken voor dagelijks gebruik. https://www.engadget.com/ai/openais-new-confession-system-teaches-models-to-be-honest-about-bad-behaviors-210553482.html?src=rss https://www.technologyreview.com/2025/12/03/1128740/openai-has-trained-its-llm-to-confess-to-bad-behavior/ Google lanceert Workspace Studio: bouw AI-assistenten zonder code Google
introduceert Workspace Studio, een tool om slimme
AI-agenten te maken die dagelijkse taken automatiseren.
Deze agenten, aangedreven door Gemini AI, begrijpen
tekst, beelden en meer – ideaal voor werk zonder
programmeerkennis.Belangrijkste kenmerken - Triggers en acties: start bij e-mails of data, voer stappen uit zoals antwoorden opstellen of info extraheren (bijv. factuurnummers uit bijlagen). - Slimme aanpassingen: agenten denken na over problemen, passen zich aan nieuwe info aan en doen dingen als sentiment-analyse of prioriteren. - Variabelen: gebruik dynamische placeholders, zoals afzender of AI-antwoorden, voor flexibele workflows. Integratie en gebruik Workspace Studio is volledig verbonden met Gmail, Chat, Drive en externe apps zoals Asana of Salesforce. Je bouwt agenten en kan die als bestanden delen, via een knop in Workspace-apps of op studio.workspace.google.com. Perfect voor teams in bedrijven of onderwijs. Beschikbaarheid Na een tijdje in testfase geweest te zijn, wordt het nu al uitgerold voor wie een Workspace-abonnement heeft (Business, Enterprise, Education) en binnen weken voor iedereen. Voordelen Je bespaart tijd op saaie taken, zoals e-mail sorteren of notities maken. Google: "Bouw agenten in minuten voor complexe workflows – geen code nodig!" Dit maakt AI toegankelijk voor iedereen, en verhoogt je productiviteit. https://9to5google.com/2025/12/03/google-workspace-studio/
Nieuwe kleine vinylplaat getest Er is een
nieuw broekzak-vinylplaatje: 7 inch groot, maar met 45
minuten muziek erop. Het heet Vinyl Mini, kost 30-40
euro en komt uit Japan.Hoe werkt het? Ze persen de groef superdicht en draaien de plaat op 45 toeren in plaats van 33. Zo past er veel meer muziek op. Je kan ze afspelen op een gewone platenspeler. Belangrijk nadeel Let op: automatische platenspelers en kofferplatenspelers (zoals veel goedkope retro-spelers) kunnen ze NIET afspelen. Die herkennen het formaat niet of hebben te weinig gewicht op de naald. Je hebt een echte handmatige platenspeler nodig. Hoe klinkt het? Ars Technica testte het uit. En het verdict luidt: soms klinkt de muziek prima, soms dunner en met meer ruis dan een grote plaat. Rustige muziek klinkt beter dan harde nummers. Conclusie Leuk en handig om mee te nemen, maar alleen voor wie een echte platenspeler heeft. Geen vervanger van grote platen, eerder een schattig extraatje voor verzamelaars. https://arstechnica.com/gadgets/2025/11/we-put-the-new-pocket-sized-vinyl-format-to-the-test-with-mixed-results/ Samsungs nieuwe opvouwbare telefoon: de Galaxy Z Trifold Samsung heeft
een coole nieuwe telefoon aangekondigd: de Galaxy Z
Trifold. Dit is een opvouwbare smartphone die twee keer
openklapt tot een groot 10-inch scherm, zoals een kleine
tablet. Het is bedoeld om makkelijk mee te nemen, maar
toch veel ruimte te bieden voor werk en plezier. De
lancering is in december, en het belooft een stap
vooruit in slimme mobiele apparaten.Hoe ziet het toestel eruit? Als je hem dichtklapt, lijkt het op een gewone telefoon met een 6,5-inch scherm. Opengeklapt heb je een scherm van 10 inch. Het toestel is maar 3,9 mm dun en weegt hij 309 gram. De buitenkant is van stevig keramisch glas, en het kan tegen water (tot 1,5 meter diep). De scharnieren van titanium en aluminium zorgen voor een soepele vouw zonder spleten, en het scherm is extra beschermd tegen stoten. Wat kan je ermee doen? Hij heeft een sterke Snapdragon-processor voor snelle prestaties, 16 GB geheugen en tot 1 TB opslag. De camera is 200 megapixel voor scherpe foto's, plus een 10-megapixel selfiecamera. De batterij van 5600 mAh gaat een hele dag mee (tot 17 uur video kijken) en laadt snel op met 45 watt. Het grote scherm heeft een verversingssnelheid van 120 Hz voor vloeiend scrollen en is superhelder (tot 2600 nits). Hij draait op Android 16 met Samsungs eigen software. https://news.samsung.com/global/introducing-galaxy-z-trifold-the-shape-of-whats-next-in-mobile-innovation Raspberry Pi verhoogt prijzen door AI-druk Raspberry Pi,
bekend om kleine computers voor doe-het-zelvers en
bedrijven, heeft de prijzen van veel producten verhoogd.
Dit komt door de grote vraag naar geheugenchips voor
slimme computersystemen (AI). De nieuwe prijzen gelden
meteen.Welke producten duurder? - De Raspberry Pi 4 en 5 (verschillende versies) kosten nu 5 tot 25 dollar meer, afhankelijk van de grootte van het geheugen. - De krachtigere Compute Module 5 met 16GB geheugen begint bij 140 dollar, een stijging van 20 dollar. Waarom nu? De chipprijzen schieten omhoog door de race om AI-systemen op te zetten. Directeur Eben Upton noemt het 'pijnlijk maar tijdelijk'. Hij denkt dat de prijzen straks weer omlaag kunnen als de druk afneemt. Nieuw goedkoop model Er is ook goed nieuws: om beginners te helpen, komt er een Raspberry Pi 5 met 1GB geheugen voor 45 dollar. Het heeft een snelle processor, wifi en een aansluiting voor uitbreidingen. Wat zegt het bedrijf? Upton schreef op de blog dat AI de oorzaak is, maar dat het niet lang duurt. Ze willen de prijzen zo snel mogelijk verlagen. Kortom: AI maakt kleine computers duurder, maar Raspberry Pi blijft toegankelijk met nieuwe opties. https://www.engadget.com/ai/raspberry-pi-raises-prices-thanks-to-ai-190618469.html?src=rss AI helpt verborgen geothermische energie vinden Zanskar,
een startup, gebruikt AI om warme energiebronnen diep
onder de grond te ontdekken. Geothermische energie is
schone, constante stroom uit aardwarmte, zonder
uitstoot. Ze vonden 'Big Blind' in Nevada: een verborgen
bron op 2,7 km diepte met 120°C water – de eerste
commerciële bron in 30 jaar.Hoe het werkt AI scant grote gebieden met satellietbeelden, geologie en breuklijnen. Het model, getraind op bekende plekken, voorspelt hotspots. Daarna boren ze ondiep om te checken, kopen land en boren dieper. Zo brachten ze ook een fabriek in New Mexico tot nieuw leven. Ze hebben tientallen locaties op het oog. Voordelen Dit bespaart geld en tijd vergeleken met het ouderwetse boren. Het onthult dat bronnen groter zijn dan gedacht. Met stijgende stroomvraag biedt het betrouwbare groene energie. CEO Carl Hoiland: "We lossen een oud probleem op – sommige bronnen zijn veel groter!" Uitdagingen Verborgen bronnen hebben geen zichtbare tekens zoals geisers, dus de speurtocht ernaar is duur en riskant. Na een vondst blijven er nog uitdagingen op te lossen: vergunningen aanvragen, aansluiting op het net verzorgen en... uiteraard investeringen. Experts roepen op tot meer tests voor grootschalige productie. Deze doorbraak kan de geothermische sector een boost geven. https://www.technologyreview.com/2025/12/04/1128763/ai-geothermal-zanskar/
YouTube Music lanceert slimme samenvatting van je muziekjaar YouTube Music
heeft een nieuwe functie: een AI-gestuurde terugblik op
je muziek van 2025. Het lijkt op Spotify Wrapped, maar
met een twist: een slimme chatrobot genaamd "Ask Music".
Daarmee kun je vragen stellen over je luistergewoontes.Hoe maakt de AI het beter? De AI maakt geen samenvatting zelf, maar helpt via een chat. Je vraagt in gewone woorden: "Hoe veranderde mijn muziek dit jaar?" of "Welk dier past bij mijn smaak?" Antwoorden komen met leuke, persoonlijke inzichten. Voorbeelden: een weerbericht van je nummers, of of je meer chill of energieke muziek hoorde. Het is interactiever dan een simpel lijstje. Wat krijg je te zien? Je ziet je topnummers, artiesten en trends, plus deelbare kaarten. De chat voegt diepte toe: ontdek patronen zoals meer herhalen of nieuwe genres. Suggesties helpen starters. Voor wie en wanneer? Beschikbaar voor alle YouTube Music-gebruikers vanaf nu. Handig om je jaar te reflecteren en te delen. Eerder was het statisch; nu dynamischer door de chat. https://betanews.com/2025/11/28/youtube-music-now-offers-an-ai-enhanced-2025-listening-recap/ Podcast: The House at Number 48 Een
intrigerende Engelstalige podcast, over ene Antony
Easton: wanneer zijn vader overlijdt, vindt hij een
koffer vol met raadselachtige documenten. Die duiden
erop dat zijn vader een dubbelleven leidde - en zelfs
dat zijn familie superrijk was, een hele reeks
staalfabrieken bezat in Duitsland. Antony gaat op zoek
naar dat verleden, en belandt in Nazi-Duitsland. Het is een boeiende podcast. Eerlijk moet ik bekennen dat ik altijd fan geweest ben van de podcasts van BBC, maar dat ik die via mijn favoriete podcast-app eigenlijk niet kan volgen. Nu heb ik echter ontdekt dat ik die via mijn browser op de smartphone live kan beluisteren, maar ook kan downloaden om die in de trein te beluisteren, waar de 5G-verbinding niet altijd op zijn best is. Het is tegen mijn principes - ik beluister het liefst mijn podcasts via mijn favoriete podcast-app, niet via aparte websites. Maar voor BBC wil ik wel een uitzondering maken! https://www.bbc.co.uk/mediacentre/2025/the-history-podcast-the-house-at-number-48
Bezoek
ook de andere projecten van de
Netties-medewerkers:
Australiërs jonger dan 16 jaar worden verwijderd van Instagram, Facebook en Threads. Moederbedrijf Meta wil alle accounts van jongeren hebben verwijderd voor de nieuwe wetgeving van kracht wordt. https://www.ad.nl/tech/meta-begint-in-australie-met-verwijderen-accounts-tieners-van-platforms-als-instagram~acf58d74/
De Samsung Galaxy Buds3 FE combineert een gebalanceerde geluidskwaliteit met Samsung’s AI opties en een degelijke ANC performantie. Je betaalt er 149 euro voor en daarvoor krijg je een oplaadbox en twee draadloze oortjes. https://computertaal.info/2025/12/02/review-samsung-galaxy-buds3-fe/
Meta overweegt om volgend jaar tot 30 procent te bezuinigen op zijn Reality Labs-afdeling, meldt Bloomberg. Deze divisie werkt aan de virtualrealityproducten van het bedrijf, zoals de 'metaversegame' Horizon Worlds. Het bedrijf heeft hierin al vele miljarden dollars geïnvesteerd. https://tweakers.net/nieuws/242286/bloomberg-meta-wil-volgend-jaar-miljarden-bezuinigen-op-metaverseafdeling.html DATANEWShttp://www.datanews.be Nieuwe Vlaamse supercomputer is ‘zegen voor onderzoek naar weer en klimaat’ De Tier 1-supercomputer ‘Sofia’ die eind november in het Nexus Datacenter in Zellik werd ingehuldigd, zal wetenschappers van een hele resem disciplines kunnen helpen bij hun onderzoek. Dat geldt misschien wel in het bijzonder voor klimaatwetenschappers, die de enorme rekenkracht kunnen aanwenden om hun modellen te ontwerpen en op alle mogelijke klimaatscenario’s los te laten. https://datanews.knack.be/nieuws/innovatie/wetenschap/nieuwe-vlaamse-supercomputer-is-zegen-voor-onderzoek-naar-weer-en-klimaat/
AFSLUITER
VAN DE WEEK als je vermoedt dat je nog ver moet.. -een doordenkertje- |