Verschijnt iedere zaterdag
Deadline van volgende editie: 
23/10/2025 om 16.00h
Reacties mailen naar netties@netties.be


INHOUD
DEEL 1: 
Kanaal 17: actuele nieuwsberichten
Hoe bedenken ze het
Het oor wil ook wat
 
DEEL 2: 
De Nieuwe Oogst
Bij de collega's
De zaak Tee en Tee
Van alles halen, 
(bijna) niks betalen
Het laatste woord

NeTTieS
Jaargang 27
Nummer 1438  van 18/10/2025


 

Gegroet lezer,

Hartelijk welkom bij onze wekelijkse nieuwsbrief, die alle berichten bevat die wij in de voorbije week voor u bijeen gesprokkeld hebben.
Wat waren voor ons de markantste verhalen?

- Dat de Nederlandse overheid als het ware een staatsgreep uitgevoerd heeft bij een Chinese chipfabriek in Nederland, omdat het vreesde dat belangrijke kennis naar China zou overgeheveld worden.µ
- Dat Pxnapping een nieuwe bedreiging vormt op je Android telefoon, omdat die kan meekijken naar jouw scherm.
- Dat Netflix en Spotify samen trachten eyeballs af te snoepen van YouTube, maar dat dit wel ten koste van de creators gaat.


Dit en veel meer in deze editie. Wij wensen je alvast veel leesplezier, en hopen je, bij leven en welzijn, volgende week weer aan te mogen verwelkomen als lezer.

Wil je elke dag meteen op de hoogte zijn van het laatste nieuws, de nieuwste software? Bezoek dan onze website (https://www.netties.be) of abonneer je op onze dagelijkse nieuwsbrief (https://www.netties.be/index.php?actie=abo). Je kan ook onze berichten in je favoriete RSS-feedreader lezen via onze RSS-feed (https://www.netties.be/rss_netties.xml)

Hilde



Netties lezen als RSS-feed? Het kan, op het adres
http://www.netties.be/v10/netties_rss.php


Volg Netties op Twitter:
http://www.twitter.com/nettiesbe
http://www.twitter.com/hvangool


Indien u een bepaalde editie niet ontvangen hebt, ga naar onze website: 
http://www.netties.be en klik op archief.
Daar vindt u een link naar deel 1 en 2 van de laatste editie. Vorige nummers zijn er ook integraal te downloaden, tot en met nummer 1 - nostalgie troef!
 





 




Kanaal 17

Een nieuwsrubriek samengesteld uit berichten die 
ons bereiken via de reguliere en de gespecialiseerde pers, 
Internet, eigen correspondenten en de lezers van dit e-zine.




Nieuwigheden bij Grok: Drafts voor Threads en Templates voor Imagine
De slimme AI van xAI, Grok, heeft twee coole updates:  drafts voor threads op X en templates voor de Imagine-tool. Wat doen ze?

Drafts voor Threads: Eindelijk!
Het was beloofd: power-users zouden verwend worden met kleine upgrades. En de ontwikkelaars bij xAI hebben woord gehouden: na jaren zeuren kan je nu eindelijk je draadje opstellen in een concept (draft), zodat je op voorhand ziet hoe het eruit gaat zien.  Weliswaar enkel op de webversie van X, via de "Save Post" knop. Nu is niet iedereen fan van draadjes, maar persoonlijk zijn wij wel fan, vooral omdat je op elke posting apart kan reageren. Nu nog wachten op de mobiele versie!

Templates voor Imagine: Creatief Spelen?
Met deze update zal je in Grok Imagine Templates (sjablonen) vinden in de app. Kies zo'n template, en je kan een video met één klik aanmaken, je hebt geen prompt meer nodig. Het legt de lat lager, zodat ook mensen die zelf niet zo creatief zijn, gepolijste video's kunnen maken zonder te moeten worstelen met prompts.

Het gaat dus om kant-en-klare stijlen om met Imagine – xAI’s video-tool – virale clips te maken. Denk aan 6-seconden-filmpjes voor sociale media, zoals de Grok Imagine-pro site belooft. Leuk idee, maar waar zijn de details?

Beide updates klinken gaaf, maar xAI moet opschieten met de uitvoering. Drafts zijn een stap vooruit, maar zonder mobiele planning voelt het incompleet. En Imagine-templates? Prima, maar het is nog niet duidelijk hoe je juist te werk moet gaan. xAI wil de wereld veroveren met AI, dus laten we hopen dat deze nieuwigheden meer zijn dan mooie praatjes.
https://x.com/xDaily/status/1976514787887694168
https://x.com/cb_doge/status/1976935550113530112



Elon Musks xAI duikt in de wereld van slimme AI-modellen
Elon Musk en zijn bedrijf xAI stappen in een spannende race: het maken van 'wereldmodellen'. Dit zijn super slimme AI-systemen die leren van video's en robotdata, in plaats van alleen tekst zoals bij chatbots als Grok of ChatGPT. Het doel? AI die de echte wereld beter snapt en zelfs virtuele werelden bouwt. Musk beloofde al dat zijn game-studio volgend jaar een top AI-spel uitbrengt. Klinkt als een avontuur!

Wat doen die wereldmodellen precies?
Deze modellen zijn als een brein dat video's en robotbewegingen 'ziet' en onthoudt. Ze kunnen dan zelf 3D-omgevingen maken voor games, er doorheen navigeren en ze verbeteren. Handig voor developers die sneller creatief aan de slag willen. xAI huurt topmensen in, zoals Zeeshan Patel en Ethan He van chipgigant NVIDIA. Die werkten aan NVIDIA's Omniverse, een platform voor 3D-werk met AI. xAI bouwt nu een 'omni-team' voor beelden, video's en geluid – weg van puur tekst.

Waarom nu, na Meta en Google?
Meta en Google lopen voorop met hun eigen versies, zoals Google's Gemini. xAI wil inhalen en rivaliseren. Het is een logische stap voor Musk, die altijd groot denkt. Maar het is pittig: deze modellen slurpen enorme bergen data, veel meer dan gewone chat-AI. Toch ziet xAI kansen in games en robots.

Uitdagingen en wat het betekent
De grootste horde? Al die data verwerken kost tijd en rekenkracht. En niet iedereen juicht: op X (voorheen Twitter) klagen sommigen over 'volledig AI-gemaakte games' – te kunstmatig! Maar anderen zijn enthousiast: "AI maakt ontwikkeling makkelijker, zodat makers vrijer kunnen dromen." Stel je voor: snellere game-creatie, coolere virtuele werelden. Voor ons? Meer slimme tools in het dagelijks leven, van betere apps tot robot-helpers. xAI houdt het spannend – wie weet wat Musk nog bedenkt?
https://www.theweek.in/news/sci-tech/2025/10/12/why-is-elon-musk-s-xai-joining-the-world-models-race-after-meta-google.html



Google Lens krijgt een creatieve boost met een banaan-emoji
Google maakt zijn Lens-app en slimme zoekmodus (AI Mode) nog leuker met een nieuw hulpmiddel voor het maken en aanpassen van foto's. Het heet Nano Banana, een slimme tool die beelden bedenkt of verandert op basis van jouw woorden. Het is nu beschikbaar op Android in de VS, als je meedoet aan het testprogramma van Google Search. Handig voor snelle selfies met een twist!

Wat is Nano Banana en hoe werkt het?
Nano Banana is een lichtgewicht AI die op je telefoon draait, zonder dat je internet nodig hebt. Het gebruikt een slim model genaamd Gemini 2.5 Flash om beelden te genereren of te bewerken. Voorbeeld: tik een selfie met de camera, typ 'voeg een grappige hoed toe' en voilà – een nieuw plaatje! Gemaakte beelden krijgen een klein watermerkje van Google, zodat je ze makkelijk kan downloaden of delen. Geen gedoe met extra apps.

De banaan-emoji overal
Die gele banaan-emoji is het symbool van deze tool – viral op TikTok en nu in Google-apps. In de Lens-app zit een nieuwe 'Maak'-tab met de emoji op de camera-knop. Het begint met een selfie-weergave (je kan switchen naar de camera achteraan). Maak een foto en het opent in de slimme modus voor jouw instructies. In AI Mode van Search vind je het via een '+'-knopje links onderin, met opties voor galerij, camera of direct beelden maken.

Zo kom je eraan en wat zijn de pluspunten
Je ziet het nu al in de VS als je bent aangemeld voor AI Mode in de Google Labs (ga naar je Zoek-app en check de instellingen). Het rolt uit naar meer talen en landen, maar nog geen datum voor Nederland of België. Praktisch? Ja! Sneller creatief bezig zonder cloud-rekenkracht, ideaal voor snelle edits onderweg. Probeer het: beschrijf een gekke scène en zie de magie. Google houdt het simpel en veilig met watermerken. Leuk voor dagelijks gebruik!
https://9to5google.com/2025/10/11/google-lens-ai-mode-nano-banana/
https://www.androidpolice.com/gemini-nano-banana-google-search-ai-mode-lens/



Nederland grijpt in bij chipfabrikant Nexperia
Stel je voor: een belangrijke chipfabriek in Nederland, die in Chinese handen is, dreigt cruciale kennis te verliezen. De overheid grijpt in om dat te voorkomen.  Het gaat om Nexperia, een bedrijf uit Nijmegen dat miljarden chips maakt voor auto's en elektronica, en dat sinds 2018 eigendom is van het Chinese Wingtech. Op 12 oktober 2025 kondigde de Nederlandse regering aan: wij nemen tijdelijk de baas over. Dit is superzeldzaam, maar hard nodig, zeggen ze.

Waarom doet Nederland dit?
"Het draait om veiligheid van onze tech en economie", zo heet het. En "er waren 'ernstige fouten in het bestuur' bij Nexperia", zoals recente signalen van slechte keuzes die risico's opleveren. Wat was dan het gevaar? Dat belangrijke kennis over chips naar China verdwijnt, bijvoorbeeld via verplaatsing van tech of personeel. Zonder die chips kunnen auto's en gadgets leiden tot een crisis, zoals een handelsoorlog. Nederland wil Europa's chipvoorraad veilig stellen, vooral nu de EU worstelt met eigen productie. Het past in een patroon: denk aan eerdere blokkades op export van chipmachines van ASML naar China.

Met welke macht gebeurt dit?
De Nederlandse minister van Economische Zaken gebruikt de Wet Beschikbaarheid Goederen, een noodwet uit september 2025. Die geeft de overheid superkrachten: ze kan besluiten blokkeren of omdraaien als die de toekomst van het bedrijf of de levering van spullen bedreigen. Eerst verwijderde een rechtbank in Amsterdam op 6 oktober de Chinese directeur Zhang Xuezheng. Nu mag de staat veto's uitspreken op veranderingen in eigendom, personeel of spullen – voor maximaal een jaar.

Wat zijn de gevolgen?
Voor Nexperia: het dagelijkse werk gaat door, maar alles staat op pauze. Geen verhuizingen of grote shifts, en externe managers nemen het roer over. Wingtech verliest directieposten, en hun aandelen op de beurs in Shanghai kelderden met 10 procent. Het grotere plaatje: het spant de banden tussen Nederland en China verder aan, net nu China export van zeldzame metalen beperkt – slecht nieuws voor onze auto-industrie. Europa krijgt een wake-upcall: we moeten sneller eigen chips maken, want de EU-doelen voor 2030 halen we niet. Plus, het zet de toon voor meer checks op buitenlandse overnames.

Hoe kan China terugslaan?
Wingtech is woest en noemt het 'politiek gemotiveerd' en 'discriminerend' tegen Chinese bedrijven. Ze protesteren fel en hinten op juridische stappen, zoals klagen over schending van aandeelhoudersrechten. China zou kunnen reageren met eigen blokkades, zoals strengere exportregels voor materialen die wij nodig hebben, of diplomatieke druk via de EU. Het voedt de handelsoorlog: meer tarieven of onderhandelingen op scherp. Maar Wingtech benadrukt ook: we volgen alle regels, en hebben duizenden banen hier gecreëerd – dus dialoog blijft mogelijk.
Kortom, een slimme, maar pittige zet van Nederland om onze tech te beschermen. Hopelijk leidt het tot meer Europese zelfredzaamheid, zonder al te veel gedoe met China.
https://www.cnbc.com/2025/10/13/dutch-government-takes-control-of-chinese-owned-chipmaker-nexperia.html
https://www.theregister.com/2025/10/13/nexperia_special_measures/
https://www.euractiv.com/news/dutch-take-over-chinese-owned-nexperia-to-hold-onto-critical-chip-tech/



Slack maakt van zijn Slackbot een AI-assistent
Wat zijn Slack en zijn Slackbot?

Voor wie het niet weet: Slack is die handige app voor teams op het werk. Het is als een digitale koffiekamer waar je kan chatten, bestanden delen en samenwerken. Je maakt 'kanalen' voor projecten, stuurt directe berichten en krijgt meldingen. Sinds 2021 is het eigendom van Salesforce, een groot bedrijf voor zakelijke software. Miljoenen mensen gebruiken het dagelijks om e-mails te vervangen en snel info te vinden.

Slackbot is dan weer het ingebouwde hulpje in Slack. Vroeger deed het simpele klusjes: herinneringen sturen, automatische welkomstberichten of antwoorden op basiswoorden. Nu krijgt het een grote upgrade: het wordt een slimme AI-assistent, zoals een persoonlijke robot die je werk makkelijker maakt.

De upgrade: Slackbot wordt superhulp
Deze vernieuwde Slackbot is als test uitgerold bij 70.000 medewerkers van Salesforce. Het is geen simpele bot meer, maar een AI die je werkruimte 'begrijpt'. Je klikt op een knop bovenaan de app, typt een vraag in een chatvenster, en Slackbot doet het werk. Voorbeelden? "Wat zijn mijn taken vandaag?" of "Vind het document van Jay uit de laatste meeting." Het zoekt door berichten, bestanden en kanalen, zonder dat je exacte woorden hoeft te onthouden.

Wat kan het allemaal?
- Plannen maken: het bundelt info uit chats tot een overzicht, zoals een productlancering in een handig document (Canvas).
- Content schrijven: het maakt social media-berichten in jouw bedrijfsstijl of samenvattingen van lange rapporten.
- Afspraakjes regelen: kijkt in je agenda (via Outlook of Google) en boekt meetings met collega's.
- Slim zoeken: vindt oude docs of updates, en vat ze samen. Later komt er ook webzoekopdrachten en chat met andere AI's.
- Extra's: een 'kanaal-expert' die altijd vragen beantwoordt in groepchats, gratis bij hogere abonnementen.
Het werkt via veilige servers van Amazon, zonder dat je data weg mag lekken of gebruikt wordt voor training.

Hoe krijg je het en wat kost het?
Het is nu in testfase bij geselecteerde teams, eind dit jaar wordt het voor iedereen uitgerold. Bedrijven kunnen het aanzetten, maar werknemers zelf kunnen het niet op eigen houtje uitschakelen. Prijs: Basis Slackbot blijft gratis, maar de AI-functies zitten in duurdere pakketten (zoals Business+ of Enterprise+, vanaf zo'n 10 euro per gebruiker per maand). Voor koppelingen met Salesforce-tools betaal je extra licenties.
https://www.theverge.com/news/797890/slack-slackbot-ai-assistant-upgrade
https://www.computerworld.com/article/4071520/slacks-slackbot-is-now-a-fully-fledged-ai-assistant.html



Fastmail: Veilige e-mail voor wie privacy serieus neemt
Stel je voor: een e-maildienst die niet spioneert op je berichten, maar gewoon je post regelt zonder gedoe. Dat is Fastmail, een Australisch bedrijf dat al jaren fans wint met veilige e-mail, agenda en contacten, en dat alles in je browser. Het is niet gratis, maar je kan het wel 30 dagen gratis uittesten. Nu lanceren ze echter een heuse desktop-app voor je computer – superhandig als je genoeg hebt van de browser.

De nieuwe app: Altijd bij de hand, ook offline
Deze app voelt als de webversie die je kent, maar dan als een echt programma op je pc. Je downloadt 'm gratis via fastmail.com, logt in met je account, en hopla: je inbox, agenda en contacten openen direct. Belangrijk pluspunt? Je kan offline lezen, berichten schrijven of afspraken noteren –  de app slaat alles op en synchroniseert later. Geen internet? Geen probleem, je werk gaat door.

Voor welke computers?
Hij werkt op alles wat populair is: Windows, Apple-computers (macOS) en Linux-systemen. Pin 'm vast aan je startbalk of dock, gebruik je toetsenbord-snelkoppelingen, en krijg meldingen zoals bij andere apps. Handig: hij kan standaard e-mail openen vanuit links in je browser. Zo switch je naadloos tussen web, mobiel en desktop – geen nieuwe handleiding nodig.

Waarom handig en veilig?
Fastmail is gemaakt voor wie privacy wil: geen advertenties op basis van je mails, en extra's zoals 'verborgen e-mail' om veiliger in te loggen op sites. De app integreert met je computersysteem, dus notificaties en menu's voelen vertrouwd. Ideaal voor alleenstaanden, koppels, gezinnen of teams. Prijzen? Vanaf 5 euro per maand voor particulieren (met 60GB opslag en support 24/7), of goedkoper voor bedrijven. Geen addertjes onder het gras, gewoon betrouwbaar.
Kortom, als je moe bent van grote e-mailreuzen die je data slurpen, probeer deze app eens. Het maakt je digitale leven lichter en veiliger – download en test het zelf!
https://betanews.com/2025/10/13/privacy-focused-email-provider-fastmail-launches-desktop-app-for-windows-macos-and-linux/
https://www.fastmail.com/



Nieuwe woordjes leren - Pixnapping
Stel je voor: je telefoon is een beetje te spraakzaam met je geheimen. Een stoute app gluurde mee naar je codes en kaarten. Zo heet dit trucje 'pixnapping'. Het is een sluwe manier om info te stelen van je Android-scherm. Geen paniek, we houden het simpel en geven tips om veilig te blijven.

Wat is pixnapping eigenlijk?
Pixnapping is een nieuwe aanval op Android-telefoons. Een kwaadwillende app (die je per ongeluk installeert) kan zomaar meekijken met wat er op je scherm staat. Het pakt stukjes informatie af, zoals je extra inlogcodes of chatberichten. Het is als een onzichtbare camera die screenshots maakt zonder dat je het merkt. Onderzoekers van Amerikaanse universiteiten bedachten de naam – een knipoog naar 'pixel' en 'kidnapping'.

Hoe werkt dit grapje?
De stoute app start een andere app, zoals je code-generator. Dan meet ze hoe lang het duurt om het scherm te vervagen of te blurren. Kleurtjes (zoals cijfers) maken dat trager dan leeg wit. Door dat steeds te checken bij één puntje op het scherm, puzzelt de app de info in elkaar. Het hele gedoe duurt minder dan een halve minuut! Geen speciale toegang nodig, gewoon slimme trucs met de grafische chip.

Wat wordt er precies gestolen?
Vooral zichtbare spullen: je zescijferige inlogcodes uit apps als Google Authenticator (werkt in 50-70% van de gevallen). Ook je locatie op Google Maps, berichten in chatapps of e-mails in de browser. Het ziet zelfs welke apps je hebt, zonder te vragen. Gelukkig: opgeslagen geheimen blijven veilig, alleen wat je ziet kan zo worden gestolen.

Welke telefoons zijn kwetsbaar?
Dit raakt Android 13 tot en met 16, op toestellen als Google Pixel 6 t/m 9 en Samsung Galaxy S25. Waarschijnlijk meer, want de truc zit in de basis van Android. Oudere versies? Niet getest, maar update altijd!

Wat kan je doen om beschermd te blijven?
Geen pleistertje op de camera, maar slimme stappen: installeer alleen apps uit de officiële winkel en check recensies. Update je telefoon meteen – Google heeft al een eerste lapmiddel (september 2025), maar een betere komt in december. Gebruik een code-app die niet alles op het scherm toont, of schakel over op hardware-sleutels voor extra veiligheid. En: wees voorzichtig met onbekende apps, dat is de beste benadering!
Kortom, pixnapping leert ons: je scherm is een roddelaar. Maar met updates en waakzaamheid win je het spel. Blijf leren, en je telefoon blijft stil!
https://yro.slashdot.org/story/25/10/14/019242/android-pixnapping-attack-can-capture-app-data-like-2fa-codes?utm_source=rss1.0mainlinkanon&utm_medium=feed
https://arstechnica.com/security/2025/10/no-fix-yet-for-attack-that-lets-hackers-pluck-2fa-codes-from-android-phones/
https://thehackernews.com/2025/10/new-pixnapping-android-flaw-lets-rogue.html



Instagram verstrengt maatregelen om tieners veilig te houden
Instagram wordt een beetje als die coole film met een leeftijdskeurmerk, maar dan veiliger voor kids onder de 18. Geen enge of vieze dingen meer in je feed, en ouders krijgen meer grip. Meta rolt dit uit omdat tieners nog te vaak ongewenste content zien. Handig voor ouders en kids – hoe zit het in elkaar?

Wat betekent die PG-13-regel?
Eerst werden alle gebruikers onder de 18 al ondergebracht onder tieneraccounts, nadat dat voorheen enkel van toepassing was voor jonger dan 16. Die tieneraccounts werden dan standaard privaat gemaakt, en als beveiliging werden meldingen uitgezet tussen 22u en 7u, en DM's van onbekenden werden geblokkeerd. Nu maakt Instagram dit strenger: content wordt als PG-13 beschouwd.
PG-13 (parent guided of ouderlijk toezicht aangewezen bij jongeren onder de 13) is zoals bij films: af en toe een stout woordje of spannend momentje mag, maar niet te veel. Op Instagram betekent het dat je zelden nog sterke scheldwoorden, riskante trucjes of suggestieve poses ziet.

Hoe wordt het scherm veiliger?
De app blokkeert accounts die vaak foute dingen posten – tieners kunnen die niet volgen, chatten of zien. Profielen met rare namen of links naar drank of sexy sites? Die zijn verborgen voor tieners. Zoek je als tiener op 'bier' of 'bloed'? Niks te zien, zelfs niet met slimme spelfoutjes. In je tijdlijn, reels of verhalen: geen vieze of gevaarlijke posts, ook niet van accounts die je al volgt. En chatlinks naar rotzooi? Die gaan niet open. Slimme software checkt alles, zelfs als je liegt over je leeftijd.

Extra's voor ouders en kids
Voor ouders: kies 'beperkte inhoud' voor nog strengere filters – geen opmerkingen meer, en volgend jaar komen er nog slimmere chat-blokkades. En er komt een knop om foute posts te melden. Tests laten zien: 95% van de ouders vindt het top. Voor tieners: je feed blijft leuk, maar zonder de rotte appels. Meta plant dit ook voor Facebook.

Wanneer kan je het proberen?
Het begint nu in de VS, het VK, Australië en Canada, en is eind dit jaar overal. Geen zorgen over te strak: het is juist om tieners te beschermen tegen wat écht schadelijk is.
Eigenlijk zegt Instagram: "welkom op het feestje, maar er zijn huisregels!" Zo leren tieners veilig scrollen.
https://www.theverge.com/news/798308/instagram-teen-accounts-pg-13-overhaul-safety
https://www.engadget.com/social-media/instagram-makes-teen-accounts-more-restrictive-120000653.html?src=rss
https://about.fb.com/news/2025/10/instagram-teen-accounts-pg-13-ratings/



Social media en jonge breinen: Tijd voor een digitale detox?
We bomen even verder door op tieners en internet. Want een teveel aan internet blijkt wel degelijk een gevaar op te leveren voor tieners. Stel je voor: je tiener scrolt urenlang door feeds, maar vergeet straks hoe dat ene woord ook alweer heette. Onderzoek toont aan dat sociale media het brein van kids niet bepaald helpen. Wat zegt de wetenschap, en waarom stappen velen nu op? Handige tips inbegrepen, want bewustzijn groeit en actie volgt.

De schade aan lezen en geheugen: wat zegt onderzoek?
Een groot Amerikaans onderzoek (met 6000 kinderen van 9-10 jaar) laat zien: meer tijd op sociale media betekent slechtere scores op lezen, woordenschat en geheugen. Zelfs wie weinig surft (minder dan een uur per dag) zakt al 1-2 punten lager op tests; zware gebruikers (3+ uur) zelfs 4-5 punten. Het is een 'dosis-effect': hoe meer scrollen, hoe groter de dip. Experts zoals psycholoog Mitch Prinstein wijzen op hersenveranderingen in de puberteit – likes en comments maken het brein verslaafd aan snelle beloningen, in plaats van aan leren. Kinderarts Jason Nagata voegt toe: bijna twee derde begint voor hun 13e, met verslavingssymptomen zoals tijdverlies of slechtere schoolprestaties. Psycholoog Sheri Madigan waarschuwt: dit vergroot ongelijkheid, want niet elk kind krijgt evenveel schermtijd. Gelukkig: minder gebruik helpt direct!

Reacties van lezers: van zorgen tot slimme oplossingen
Op techforum Slashdot gonst het van discussies over dit soort studies. Gebruikers maken zich zorgen: "Het is geen toeval dat kids minder lezen – apps zijn gemaakt om te verslaven," zegt er een. Een ouder deelt: "Mijn tiener las boeken in plaats van TikTok, en de cijfers schoten omhoog." Anderen wijzen op oplossingen: "Zet schermtijdlimieten en lees samen een boek – simpel en effectief." Sommigen bagatelliseren: "Ouderen klaagden ook over tv," maar de meerderheid pleit voor regels, zoals leeftijdsgrenzen op apps. Een tip: "Vervang feeds door wandelingen; brein en lijf profiteren evenveel." Het toont: ouders en experts zijn het eens – actie loont.

Bewustzijn groeit: Ouders en kids stappen massaal op
Steeds meer families snappen de risico's, met een heuse 'uittocht' van sociale media als gevolg. Campagnes zoals 'Time to Refuse' (leidend door Gen Z) roepen op tot 'appstinence': volledig stoppen met verslavende apps als Instagram en TikTok. In New York vulde een park zich met bijna 100 mensen die accounts deleteten – met kaarslicht en reflectieboekjes voor een feestelijke afscheid. Redenen? Apps zijn ontworpen voor verslaving, met algoritmes die je aandacht stelen en 'breinrot' veroorzaken.

Organisatoren Gabriela Nguyen (24) en Nick Plante (25) – zelf ex-verslaafden – pushen voor echte connecties: "Online breken werkt niet; doe het samen offline." Wereldwijd volgen events in Kenia, Finland en Canada. Geen harde cijfers over quitters, maar de trend is duidelijk: beleid verbod op sociale media voor tieners in Denemarken (onder 15) en Australië (onder 16) helpt mee. Ouders melden dat kinderen gelukkiger zijn zonder screens.

Kortom, sociale media zijn geen onschuldig spelletje meer. Met groeiend besef kiezen velen voor een rustiger leven: minder scrollen, meer lezen en praten. Probeer het zelf – begin met een 'delete-dag' en merk het verschil!
https://www.npr.org/sections/shots-health-news/2025/10/13/nx-s1-5571050/social-media-teens-brains-reading-memory
https://news.slashdot.org/story/25/10/14/0643226/digital-platforms-correlate-with-cognitive-decline-in-young-users?utm_source=rss1.0mainlinkanon&utm_medium=feed
https://mashable.com/article/mass-exit-social-media?taid=68ee7003e276c300018a8073&utm_campaign=trueAnthem%3A+Manual&utm_medium=trueAnthem&utm_source=twitter



YouTube verfrist zijn videospeler
YouTube rolt een nieuwe videospeler uit die kijken nog leuker en makkelijker maakt. De veranderingen komen deze week op je telefoon, computer en tv. Alles voelt moderner en minder rommelig, zodat je beter bij de video blijft. Laten we de belangrijkste nieuwigheden bekijken.

Slimme bediening die niet stoort
De knoppen onder de video zijn nu doorzichtiger, zoals een dun laagje glas. Zo zie je de actie erachter altijd. Afspelen of pauzeren zit lekker in het midden, en links vind je het kanaalicoon plus knoppen voor de beschrijving en abonneren. Rechts heb je duimpjes omhoog/omlaag, opmerkingen, opslaan, ondertiteling en instellingen. Dubbel tikken om vooruit of achteruit te springen (10 seconden) gaat nu rustiger, zonder dat het je uit de film haalt. Zo blijf je lekker ondergedompeld.

Commentaren beter op een rijtje
De discussies onder video's worden overzichtelijker met een boomstructuur voor antwoorden. Je raakt niet meer verstrikt in lange lijsten – alles zit netjes genest. Handig als je wil meelezen in een druk gesprek, zonder te verdwalen.

Opslaan wordt een fluitje van een cent
Video's toevoegen aan je 'later kijken'-lijst of afspeellijsten gaat nu super eenvoudig. De knoppen en stappen zijn simpeler, dus geen gedoe meer met klikken.

Leuke verrassinkjes bij liken
Bij sommige video's knalt er een grappig effect tevoorschijn als je liket. Bij een muziekfilmpje bijvoorbeeld een dansend nootje, of bij sport iets cools. Het maakt reageren speelser, zonder poespas.

Kortom, deze update maakt YouTube frisser en gebruiksvriendelijker voor iedereen. Niet iedereen ziet het meteen, want het komt geleidelijk. Probeer het uit en geniet!
https://www.androidcentral.com/apps-software/youtube/youtube-gets-more-expressive-an-overhauled-video-player-rolls-out
https://www.theverge.com/news/799492/youtube-new-video-player-update-changes



Netflix en Spotify brengen video-podcasts samen
Goed nieuws voor podcast-fans: Netflix en Spotify werken samen om video-podcasts naar elkaars diensten te brengen. Vanaf begin 2026 start het in de VS, en daarna rollen ze het uit naar andere landen. Zo krijg je meer keuze in je luie stoel, zonder extra apps te downloaden. De focus ligt op populaire shows uit Spotify's studio en The Ringer, met thema's als sport, cultuur, levensstijl en misdaadverhalen. Netflix springt zo in op de videotrend, om te concurreren met plekken als YouTube. Maar niet iedereen juicht: critici zien het als een teken dat Spotify het moeilijk heeft tegen YouTube's reusachtige bereik, en vrezen dat het de boel juist kleiner maakt.

Welke shows kan je verwachten?
De eerste lading telt zestien shows, allemaal met video zodat je de hosts ziet praten. Het gaat dan over sport shows zoals Bill Simons, Zach Lowe, McShay, Fairway Rollin, The Mismatch, The Ringer (verschillende shows)
Qua cultuur en levensstijl is er The Rewatchables en The Big Picture (filmbesprekingen), Dave Chang en Recipe Club (recepten en keukenpraat), Dissect (liedjes en muziek ontleden.
En ook Crime mag niet ontbreken: Conspiracy Theories en Serial Killers.
Meer shows volgen later, uit andere studio's.

Voordelen voor jou als kijker
Op Netflix kijk je zonder reclame-onderbrekingen van hen zelf – alleen de ingebouwde Spotify-reclames blijven. Het maakt podcasts visueler en makkelijker te vinden tussen je series en films. Spotify en Netflix gecombineerd: dus groter publiek voor de makers.

Maar er is ook kritiek
Toch klinkt er scepsis, vooral over de strijd met YouTube. Spotify lijkt toe te geven dat het niet op kan tegen YouTube's enorme schaal in video en podcasts – dit is meer een slimme omweg dan een directe klap. Voor makers is er een addertje onder het gras: exclusiviteit betekent dat volledige afleveringen niet  meer op YouTube mogen, alleen korte promo's. Dat beperkt je bereik op het grootste platform, en bindt je aan Netflix' wereldje. Gebruikers kunnen last krijgen van versnippering: niet alles meer gratis op één plek vinden, maar geduwd worden naar een abonnement. En voor de hele podcastwereld? Het bevordert gesloten deurtjes in plaats van open toegang, wat innovatie remt en macht bij giganten legt. Apple valt verder achter, en ad-geld blijft een gevecht. Slimme stap, maar niet zonder haken en ogen.
Kortom, een frisse wind voor podcasts, maar met wat stormwolkjes. Hou je app in de gaten voor 2026 – meer verhalen, maar kies bewust je platform!
https://www.theverge.com/news/799582/netflix-spotify-video-podcast-deal
https://techcrunch.com/2025/10/14/spotifys-video-podcasts-are-coming-to-netflix-next-year/
https://www.netflix.com/tudum/articles/netflix-spotify-video-podcastshttps://spyglass.org/spotify-netflix-video-podcasts-youtube/



ChatGPT krijgt een pittige update: erotiek mag!
Stel je voor: je favoriete AI-vriendje ChatGPT wordt een tikje ondeugender. Vanaf december mogen volwassenen (ja, 18-plus) er erotische verhalen mee maken. OpenAI zegt: behandel grote mensen als grote mensen! Geen gedoe meer met sluwe trucjes om de regels te omzeilen – nu is het officieel groen licht. Handig voor wie wil fantaseren zonder oordeel, maar hou het toch netjes, hè?

ChatGPT's ondeugende modus: hoe ziet dat eruit?
Geen wilde feestjes: het blijft netjes binnen grenzen, zoals geen geweld of foute thema's. Uit de aankondigingen van Sam Altman en OpenAI's richtlijnen lijkt het vooral om creatief schrijven te gaan, niet per se om live rollenspellen.

Verhalen schrijven: de veilige spice
De kern van de zaak? Je vraagt ChatGPT om een erotisch verhaal te maken over een thema dat jij bedenkt. Bijvoorbeeld: "Schrijf een romantisch verhaal over twee vreemden die elkaar ontmoeten in een regenachtige stad, met wat pittige momenten." De AI spint dan een fantasievol verhaal, vol zwoele beschrijvingen – denk aan zintuiglijke details, emoties en ja, een tikje hitte. Het is als een privé-schrijver op afroep: ideaal voor wie wil dagdromen zonder oordeel. OpenAI noemt het "erotica in passende contexten", dus het voelt meer als een boekje dan als een date-app. En met de nieuwe persoonlijkheidsopties (meer menselijk, met emoji's of vriendschappelijk) kun je de toon aanpassen – van poëtisch tot speels.

Gesprekken voeren: mag dat ook?
Een vraag over interactieve chats: "Wat heb je aan? Wat doe je nu?" – dat zou kunnen, maar het is niet de hoofdfocus. OpenAI's beleid staat erotische interacties toe voor volwassenen, dus een rollenspel-achtig gesprek (bijv. "Beschrijf hoe je me kust") is waarschijnlijk oké, zolang het consensueel en niet schadelijk blijft. Maar verwacht geen non-stop flirterij; de AI is nog steeds een bot, geen Tinder-match. Het detecteert je gedrag om te checken of je volwassen bent, en als het te wild wordt, stuurt het bij. Humoristisch detail: ze waarschuwen al voor "verslaving" aan AI-gesprekken, dus misschien krijg je een koffiepauze-suggestie tussendoor!

Tips voor de lancering
Verifieer je leeftijd via ID of gedragsscans, en hou het leuk – geen delen van deepfakes of rare risico's. Voor kids? Volledig geblokkeerd, met ouderlijke controles. Het is een stap naar meer vrijheid, maar met hekken erom. Benieuwd hoe het voelt? Wacht tot december en test een mild verhaal uit. Wat is jouw eerste prompt-idee?
https://www.engadget.com/ai/openai-will-let-adults-use-chatgpt-for-erotica-starting-in-december-182417583.html



Japan waarschuwt OpenAI: Blijf af van onze manga en anime!
Japan is boos op OpenAI. De nieuwe Sora-tool maakt video's die lijken op beroemde anime en manga, zoals Dragon Ball of Pikachu. Dat mag niet zomaar. De regering zegt: "Dit zijn onze onbetaalbare schatten!" Laten we kijken hoe dit zit.

Wat is Sora en waarom de heisa?
OpenAI lanceerde Sora 2 op 1 oktober. Het is een app die korte video's maakt, zoals voor TikTok. Je typt een idee, en hop: een clip van Mario die rijdt in zijn busje. Klinkt cool, maar gebruikers maakten meteen filmpjes met andermans personages. Denk aan Nazi-Spongebob of criminele Pikachu – allemaal zonder toestemming. Binnen een dag explodeerde het internet met kopieën van Japanse hits.

De eis van Japan: geen diefstal van creaties!
Minister Minoru Kiuchi waarschuwt: "Stop met inbreuk op auteursrechten!" Hij leidt de 'Cool Japan'-strategie en ziet manga/anime als cultureel goud. De regering vroeg OpenAI officieel: train je AI niet op onze kunst zonder toestemming. Parlementariër Akihisa Shiozaki voegt toe: Japan moet regels maken voor AI, want wij zijn de baas in anime en games. Doel? Beschermen wat uniek is, zonder AI-groei te blokkeren.

OpenAI's verdediging: Opt-out, maar niet perfect
OpenAI zwijgt over de brief, maar CEO Sam Altman gaf toe: "We staan in het krijt bij Japans creativiteit." Eerder boden ze studio's een opt-out: zeg nee tegen gebruik in training. Maar critici vinden het te laat – de schade is al gebeurd. Sora blokkeert nu sommige prompts, maar het blijft een rommeltje.

Wat kan jij doen als maker of fan?
Voor anime-kunstenaars: check of je werk in AI-data zit en vraag een opt-out aan. Gebruik computertools op slimme wijze en zorg dat je zelf origineel spul maakt om later gedoe te vermijden. Voor de fans: deel geen video's die inbreuk maken – beter safe dan sorry met takedowns. Dit dwingt AI-bedrijven toch tot eerlijker spel. Het goede nieuws is dat Japan nu eigenlijk pusht voor regels wereldwijd, zodat er hopelijk in de toekomst minder copycat Komt. Blijf creëren, maar met respect!
https://www.engadget.com/ai/japan-asks-openai-not-to-infringe-on-irreplaceable-manga-and-anime-content-120008580.html?src=rss
https://www.theverge.com/news/799938/japan-government-openai-sora



Je vrienden kunnen het herstel van je Google account voortaan vergemakkelijken
Stel je voor: je bent je wachtwoord kwijt, of je account is gehackt. Geen paniek meer! Google rolt een slimme nieuwe optie uit voor persoonlijke Gmail-accounts. Je kiest vooraf tot tien betrouwbare vrienden of familieleden als 'herstelcontacten'. Zo krijg je snel hulp zonder ingewikkelde vragenlijsten of verdwaalde e-mails.

Hoe werkt het precies?
Kies je contacten via de beveiligingsinstellingen in je Google-account. Bij nood genereer je een code en deel je die met een contactpersoon. Die krijgt een melding en moet de juiste code kiezen uit drie opties – een snelle check die binnen 15 minuten moet gebeuren. Google controleert extra je apparaat, locatie en ip-adres om fraude te voorkomen. Zelfs na goedkeuring kan je account tijdelijk op slot blijven voor extra verificatie. Let op: één contact kan voor maximaal 25 accounts helpen.

Extraatje voor Android-gebruikers
Op een nieuw Android-toestel kan je inloggen met je gekoppelde mobiele nummer. Voer de pincode van je oude telefoon in, en voilà: toegang zonder wachtwoord. Dit rolt wereldwijd uit, maar alleen voor persoonlijke accounts – niet voor werk of kinderaccounts.

Voordelen op een rijtje
Deze trucs maken herstel minder frustrerend en veiliger, vooral in een wereld zonder wachtwoorden. Je vermijdt oplichting via spam-links en bouwt op mensen die je vertrouwt. Google noemt het een stap naar zorgelozer digitaal leven.

Wat zeggen anderen erover?
Op tech-sites als Slashdot en The Register waarderen gebruikers de praktische aanpak: eindelijk iets menselijks in plaats van robots. Maar er is kritiek: wat als een hacker je contacten benadert via valse berichten of neptelefoontjes? Social engineering blijft een risico, en niet iedereen heeft tien betrouwbare helpers. Google belooft checks, maar sommigen vrezen misbruik bij slimme oplichters. Tip: kies wijs de contacten met goede digitale hygiëne.
Kortom, probeer het uit als je vaak vastloopt – beter voorbereid dan verrast! (987 tekens)
https://www.theverge.com/news/799780/google-account-recovery-trusted-contacts-mobile-number
https://tech.slashdot.org/story/25/10/15/1818213/google-will-let-friends-help-you-recover-an-account?utm_source=rss1.0mainlinkanon&utm_medium=feed
https://www.theregister.com/2025/10/16/google_gmail_trusted_contacts/?utm_source=dlvr.it&utm_medium=twitter



Microsoft maakt je pc slimmer met spraak en zicht
Stel je voor: je praat gewoon tegen je computer, en die helpt je verder zonder getyp of geklik. Microsoft brengt vandaag nieuwe trucjes uit voor Windows 11. Met de slimme assistent Copilot wordt je pc een echt maatje. Geen gedoe meer met ingewikkelde stappen – gewoon roepen en laten zien wat je ziet op het scherm. Een nieuwigheid die je nogmaals moet overtuigen om afscheid te nemen van Windows 10 en te upgraden. Maar kan het jou overtuigen?

Hoe werkt het nou?
Zeg simpelweg "Hé Copilot!" en je activeert de spraakfunctie. Die luistert en helpt bij klussen zoals notities maken, zoeken of apps uitleggen. Handig voor als je vastzit in een spel of programma. Met het zicht-deel scant Copilot wat er op je scherm staat – maar alleen als jij zegt dat hij dat mag doen. Vraag bijvoorbeeld over vakantiefoto's: "Waar is dit strand?" en krijg tips over vluchten of budget. Het werkt wereldwijd op gewone Windows 11-pc's, zolang Copilot daar al draait. In een testfase kan Copilot zelfs kleine taken overnemen, zoals foto's rechtzetten in een map. Je ziet alles gebeuren en kan stoppen als het misgaat.

Enkele praktische voorbeelden
Denk aan snelle hulp: Copilot checkt je Spotify-instellingen voor beter geluid, of maakt een bio van je fotoverzameling. Het integreert met tools voor video's of websites uit je bestanden. Voor mensen met beperkingen is spraak goud waard, en het maakt multitasken makkelijker. Microsoft belooft dat het veilig is: alles is opt-in, en je geeft toestemming keer per keer. Toekomstplannen? Een slimme zoekbalk in de balk onderaan, die taken voorstelt.

Voordelen in het kort
Deze updates maken je pc intuïtiever, als een vriend die meekijkt en meedenkt. Geen mislukte experimenten zoals de oude spraakhelper meer – nu heeft die echt slimme rekenkracht. Het spaart tijd bij alledaagse klussen en voelt natuurlijker dan typen. Plus: het rolt meteen uit, geen speciale hardware nodig (tenminste als je een Windows 11 computer hebt).

Wat vinden anderen ervan?
Op techforum Slashdot is de toon gemengd, met veel kritiek uit gebruikersreacties. Handig voor wie slecht ter been is, maar voor de rest? "Typen of klikken is sneller dan praten," zegt een anonieme gebruiker. In een kantoor vol pratende pc's? Chaos! Privacy baart zorgen: "Welkom voor oplichters die 'Hé Copilot' roepen via je microfoon." Een ander grapt: "Alsof we in een Star Trek-lift zitten, maar aan een bureau? Nee bedankt." En AI die je pc overneemt? "Dat klinkt als een contradictie." Weinig lof, meer scepsis over lawaai, onnauwkeurigheid en misbruik.
Tip: test het zelf en houd je privacy-instellingen scherp.
https://www.theverge.com/news/799768/microsoft-windows-ai-copilot-voice-vision-launch
https://tech.slashdot.org/story/25/10/16/143217/microsoft-wants-you-to-talk-to-your-pc-and-let-ai-control-it?utm_source=rss1.0mainlinkanon&utm_medium=feed
https://www.engadget.com/computing/microsofts-next-windows-11-ai-gamble-just-say-hey-copilot-130000875.html




 
 
Hoe bedenken ze het

Soft- en hardwarefabrikanten met nieuw en/of beter!



AI-speelgoed uit China: Pratende knuffels voor kids
In China zijn slimme speelgoedjes met AI een hit, en nu komen ze ook naar Europa en de VS. Bedrijven stoppen chatfuncties in knuffels, zodat ze terugpraten met kinderen. Er zijn al meer dan 1500 van zulke bedrijven in China, en de markt groeit als kool – tegen 2030 meer dan 14 miljard dollar waard. Leuk voor ouders die kids weg willen houden van schermen!

Voorbeelden van coole producten
Neem BubblePal: een klein dingetje dat je aan een knuffel vastmaakt. Het laat Disney-figuren als Elsa praten, of Chinese helden. Kost zo'n 140 euro en al 200.000 verkocht sinds vorig jaar. Of FoloToy: aanpasbare beertjes of konijntjes die leren praten met de stem van papa of mama. Meer dan 20.000 verkocht in het begin van dit jaar, en 300.000 verwacht. Beide werken met een app op je telefoon om alles in te stellen.

Hoe werkt het en wie zit erachter?
Je koppelt het speelgoed aan je telefoon, kiest een personage of traint het met je eigen stem. Het reageert op wat kids zeggen: verhalen vertellen, spelletjes doen of gewoon kletsen. Chinese firma's als Haivivi en FoloToy leiden, maar in de VS doen Mattel (denk Barbie) en er is zelfs een knuffel genaamd Grok -maar dat is niet van xAI. Het is een product van een ander bedrijf, Curio, uit 2023. Die knuffel is een pratende raket met AI, ingesproken door zangeres Grimes (ex van Elon Musk). Het gebruikt technologie van OpenAI, niet van xAI. niet . Al te koop in de VS, Canada en VK – binnenkort hier?

Voordelen en kleine hobbels
Pluspunten: geen scherm nodig, leert kids praten en rekenen, en het is veilig met ouderlijke knoppen om te checken. Minder eenzaamheid voor kinderen, en minder telefoonverslaving. Minpuntjes: soms hapert het – te lange antwoorden of snapt kinderpraat niet goed. Kleine kids vinden de knoppen lastig. Ouders zeggen: het is een kortstondige kick, daarna terug naar de tablet.

Wat betekent dit voor de toekomst?
China loopt voorop door hun lange geschiedenis met leerzaam elektronisch speelgoed. Experts zien wereldwijd groei, maar waarschuwen: maak het simpeler en leuker, anders haken kids af. Voor ons? Meer slimme knuffels in de winkel, ideaal voor verjaardagen. Probeer eens een demo – wie weet wordt jouw kind de baas over een pratende beer!
https://www.technologyreview.com/2025/10/07/1125191/ai-toys-in-china/
https://heycurio.com/product/grok



Bose-speakers: Jammer, ze worden half nutteloos
Ach, wat een domper. Bose, dat merk met die chique geluidboxen, trekt de stekker uit de slimme functies van hun oude SoundTouch-speakers. Denk aan Spotify-streamen, meerdere kamers tegelijk bespelen of alles bedienen via de app. Vanaf 18 februari 2026 is het voorbij – gewoon omdat de tech te oud is en Bose er geen zin meer in heeft.

Waarom nu al?
Deze speakers bestaan al sinds 2013, en Bose verkocht ze tot 2020 nog. Maar de clouddiensten kosten te veel om up-to-date te houden, inclusief beveiliging. Resultaat? Je betaalde honderden euro's voor een high-end ding, en nu wordt het een simpele Bluetooth-box. Geen vervangende app, niks. Gebruikers op forums balen enorm: "Weer zo'n geval van geplande veroudering!"

Wat kan je nog?
Gelukkig is niet alles weg: je kan ze nog aansluiten via Bluetooth, AUX-kabel of HDMI (bij home-cinema-modellen). Lokale muziek afspelen? Dat lukt nog. Maar multi-room en cloud-muziek? Foetsie. Tip: check je model (zoals SoundTouch 10 of 30) en overweeg nu al een upgrade naar nieuwere Bose-stuff.

Kortom, spijtig hè? Koop hardware met lange software-belofte, en bam – het eindigt als deurstop. Leer ervan voor de volgende keer!
https://www.theverge.com/news/798501/bose-soundtouch-speakers-cloud-discontinue-shut-down




Kobo reader nu met afstandsbediening: lees zonder vingerwerk!
Haha, eindelijk! Kobo brengt een officiële afstandsbediening uit voor je e-reader. Geen gedoe meer met vegen als je handen vol zijn – denk aan koken, hond uitlaten of lui op de bank. Het is geen magische zweefknop, maar een handig dingetje dat pagina's omslaat op afstand. En ja, het is Kobo's eerste officiële snufje van dit soort; Amazon had al prulletjes van derden, maar dit voelt als thuiskomen. Prijsje van 30 dollar? Spotgoedkoop voor lui lezen!

Hoe werkt dat ding?
Simpel als wat: Bluetooth-koppeling met je Kobo, en hop, je bladert door boeken zonder de boel aan te raken. Extraatje voor luisterboeken: play, pauze en volume-knopjes. Compact formaatje in zwart of wit, met een polsbandje zodat je 'm niet kwijtraakt in de bankkussens. Batterijduur? Geen exacte info, maar Bluetooth-dingen gaan meestal eeuwen mee op een oplading.

Welke Kobo's passen erbij?
Past bij Bluetooth-Kobo's: Clara 2E, Clara BW, Clara Colour, Libra Colour, Libra 2, Sage, Elipsa en Elipsa 2E. Dus als je een oud toestel hebt zonder Bluetooth, pech – tijd voor een upgrade!

Wanneer en waar scoren?
Vanaf 4 november in de winkels (of online). Verkrijgbaar in VS, Canada, Europa, Australië en meer – Nederland inclusief, dus pak je portemonnee maar. Voor 30 euro/dollar heb je 'm binnen, en het scheelt gezeur met plakkerige vingers na een snackje.
Kortom, ideaal voor multitaskers: lees terwijl je thee zet of de kat aait. Geen revolutie, maar wel een handig ding voor boekenwurmen.
https://www.theverge.com/news/799990/kobo-e-reader-remote-launch-price-release-date


   

Het oor wil ook wat!
Audio op het Internet



Oor: Napleiten: een deal sluiten met een kroongetuige
Over deze podcast hebben wij het al vaker gehad, omdat hij op een heel objectieve manier een echt inside inzicht geeft in de werking van justitie in Nederland. Deze keer gaat het over het werken met een kroongetuige.

Wanneer een man zich in 2010 bij justitie aanmeldt en enkele misdrijven bekent, wordt hij kroongetuige van het strafonderzoek - justitie was niet op de hoogte van de misdrijven. Nochtans ging het om een mislukte poging tot moord, en een aanslag met een handgranaat. Het onderzoek zal uiteindelijk leiden tot de veroordeling van zeven verdachten.

De podcast neemt je mee doorheen de verschillende valkuilen die het samenwerken met een kroongetuige inhouden. Alle details nagaan vooraleer je een deal sluit, getuigebescherming, ervoor zorgen dat verdachten te vroeg gealarmeerd worden... Boeiend!

Bij BNR vind je de links naar de documenten en de uitspraak van het Hof. Je kan er de podcast beluisteren, maar ook in je favoriete podcast app.
https://www.bnr.nl/podcast/napleiten/10584742/156-een-deal-sluiten-met-een-kroongetuige





 
De nieuwe oogst


   
FleetLeaks: real-time informatie over de Russische schaduwvloot
Dit is een database met de meer dan 792 gesanctioneerde schepen van de Russische schaduwvloot. Je dan de database doorzoeken op naam, IMO nummer, vlag of soort schip. Je krijgt ook real-time updates van de sanctielijsten van de VS, EU, VK en andere. Je kan ook historische wijzigingen opvolgen, zoals schepen die van naam of vlag veranderd zijn, om sancties te ontwijken. En veel meer!
[Taal: EN]
https://fleetleaks.com/
https://www.reddit.com/r/InternetIsBeautiful/comments/1o4cskz/fleetleaks_searchable_database_of_792_sanctioned/





6 degrees of Wikipedia
Er wordt gezegd dat er maximum 6 stappen zitten van gemeenschappelijke kennissen, die 2 mensen met elkaar verbinden. En volgens deze website geldt dat ook voor artikels op Wikipedia - en dat kan je hier dus uittesten. Geef 2 onderwerpen in, en de tool gaat zoeken naar de links om die met elkaar te verbinden. Het resultaat wordt weergegeven op een interactief diagram, waarbij je elke node kan aanklikken. Interessant!
[Taal: EN]
https://www.sixdegreesofwikipedia.com/




Praxim For Word: wat Copilot had moeten zijn
Deze webdienst is een Agentic AI, die taken voor jou kan uitvoeren in Microsoft Word. Je kan vragen stellen over je teksten, over jouw bestanden, het web, en dat alles vanuit Word. Je kan ook documenten opnieuw formatteren, documenten volledig door AI laten opstellen, en veel meer. Op de website krijg je een preview van wat mogelijk is. Prijzen vanaf $29,99 per maand, maar je kan de dienst gratis uitproberen.
[Taal: EN]
https://praxim.ai/






Facecheck: personen zoeken op het web
Deze website bevat een zoekmachine die met gelaatsherkenning werkt. Je uploadt een foto van een gezicht, en de zoekmachine zal je links tonen naar webpagina's op het internet waar het gezicht van die persoon te zien is, of van een persoon die erop lijkt. De website maakt hiervoor gebruik van een eigen artificiële intelligentie technologie.
[Taal: EN]
https://facecheck.id/?utm_source=substack&utm_medium=email








CZNULL: ideaal testmiddel
Deze test kan je in je browser uitvoeren, om uit te vinden of jouw computer / smartphone echt hoge werkdruk aan kan. Via de link kom je op een website die 3D afbeeldingen in snel tempo gaat vertonen, die je toestel op de proef stellen en soms echt laten kraken. De bedoeling is dat je zo kan nagaan of je toestel warm wordt, trager gaat werken, of frames verliest. Dat kan handig zijn wanneer je bijvoorbeeld toestellen met elkaar gaat vergelijken.
[Taal: EN]
https://fakegstnumbergenerator.com/cznull/



Infini: Reddit content op een andere manier bekijken
De website van Reddit zelf is heel clean, en eigenlijk saai - in tegenstelling tot de content die je er vindt, en die echt boeiend is. Deze website wil die content op een visueel aantrekkelijke manier weergeven. Het is een visuele zoekmachine, waar je ook gewoon nieuwe content vindt, en bovenaan links naar populaire Reddits. Wij vinden het alvast een geslaagd experiment!
[Taal: EN]
https://infini.wtf/




Johnny Decimal: een origineel idee om je leven te vereenvoudigen
Dit is een systeem dat je moet helpen om dingen sneller te vinden, en er beter op te kunnen rekenen, met minder stress. Het geheim? Geef een unieke ID aan alles in je leven. Het lijkt erg ingewikkeld. Laat het ons zeker en vast weten wanneer je het zelf uitgetest hebt, en of het je bevalt!
[Taal: EN]
https://johnnydecimal.com







Prince of Prussia: game
Een spelletje dat je gratis in je browser kan spelen - een combinatie van het gevecht tegen nazi's in Wolfenstein, en Prince of Persia. Er zijn 15 levels, die je keer op keer harder uitdagen. Succes!
[Taal: EN]
https://adamatomic.itch.io/prince






Photo Kitchen: polaroid foto's combineren
Een experimenteel project van Loopy, dat bewegend behangpapier maakt voor je iPhone. Hier kan je Polaroid foto's uploaden, maar ook foto's van anderen, en daar een schwung aan geven. Het geheel lijkt ons experimenteel, maar probeer het - wie weet kan je leuke combinaties maken?
[Taal: EN]
https://photo.kitchen/








Coss Com: bibliotheek
De webtool coss.com  is vooral voor ontwikkelaars: hiermee kan je een mooie bibliotheek van kant-en-klare componenten gebruiken, geïnspireerd op het iconische ontwerp van Cal.com, om snel aantrekkelijke gebruikersinterfaces te bouwen voor je web- of app-projecten. Het helpt ontwikkelaars om visueel sterke en functionele elementen te integreren zonder vanaf nul te beginnen, zodat je efficiënter kunt werken aan moderne designs.
[Taal: EN]
https://coss.com/ui/docs







Bezoek ook de andere projecten van de Netties-medewerkers:
Wim W.: http://www.tenbunderen.be/  -  http://www.nieuwsbronnen.com/
Sjeef: http://www.sjeef.eu/Nederlands/projecten.html
Hilde: http://hoorspel.wordpress.com




 


           W I K I P E D I A
    Een selectie van nieuwe en actuele bijdragen in
       de Nederlandstalige versie van Wikpedia



Wikipedia is een project met als doel een complete encyclopedie op het web te creëren. Iedereen kan Wikipedia gebruiken om informatie te zoeken of toe te voegen. U kunt eenvoudig zelf artikels schrijven, corrigeren of aanvullen. Aanmelden is hiervoor niet nodig, u kunt door op een van de onderstaande pagina's op "Pagina bewerken" te klikken meteen aan de slag.


Deze week zijn onder meer nieuwe artikels verschenen over:

    Plaats in de Belgische provincie Luik - https://nl.wikipedia.org/wiki/Ligneuville
    Voormalig jachtslot in het westen van München - https://nl.wikipedia.org/wiki/Slot_Blutenburg
    Kinderboek uit 1936 van de uit Rotterdam afkomstige kinderboekenschrijver Chris van Abkoude - https://nl.wikipedia.org/wiki/Pietje_Bell_gaat_vliegen
    Belgische heraldiek - https://nl.wikipedia.org/wiki/Belgische_heraldiek
    Bronzen beeld van de Nederlandse kunstenares Mirjam Jansen op de Markt in Gennep - https://nl.wikipedia.org/wiki/Onder_moeders_paraplu_(beeld)
    Stamcel dat aanwezig is in vele vormen van epitheelweefsel in het lichaam - https://nl.wikipedia.org/wiki/Basale_cel
    Schimmel behorend tot de familie Tricholomataceae - https://nl.wikipedia.org/wiki/Witte_duifridderzwam
    Belgische postimpressionistische kunstschilder - https://nl.wikipedia.org/wiki/Julien_Creytens


Daarnaast zijn onder andere de volgende bijdragen actueel:

    [EN] Gaza peace plan - https://en.wikipedia.org/wiki/Gaza_peace_plan
    [EN] Interim president van Madagascar - https://en.wikipedia.org/wiki/Michael_Randrianirina


Verdere bijzonderheden op de Nederlandstalige Wikipedia:

    Het portaal van de week gaat Islam - over https://nl.wikipedia.org/wiki/Portaal:Islam
    Uitgelicht artikel: Schildpadden - https://nl.wikipedia.org/wiki/Schildpadden
    Enkele uitgelichte artikels:
        Coloradokever - https://nl.wikipedia.org/wiki/Coloradokever
        The Legend of Zelda: Ocarina of Time - https://nl.wikipedia.org/wiki/The_Legend_of_Zelda:_Ocarina_of_Time
        Huda Sha'arawi - https://nl.wikipedia.org/wiki/Huda_Sha%27arawi
    Diverse Belgische beeldhouwers kregen een artikel, onder wie:
        Jules Weyns - https://nl.wikipedia.org/wiki/Jules_Weyns
        Adelin Salle - https://nl.wikipedia.org/wiki/Adelin_Salle
        Georges Petit - https://nl.wikipedia.org/wiki/Georges_Petit
        Louis Dupont - https://nl.wikipedia.org/wiki/Louis_Dupont


De vorige bijdragen van Wikipedia aan NeTTieS zijn hier te vinden: http://nl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Wekelijkse_bijdrage_in_NeTTieS



 
Bij de collega's




ALGEMEEN DAGBLAD
https://www.ad.nl/tech
Geen Taylor Swift, in België klinkt AI-muziek in winkels: ‘Wij betalen 5000 euro per jaar voor echte muziek’
In Nederland zijn met meerdere aanbieders van muziekdiensten gesprekken geweest om achtergrondmuziek in winkels te laten vervangen door kunstmatige intelligentie, zo meldt auteursrechtenorganisatie Sena aan deze site. Sena reageert daarmee op het nieuws dat in België winkels overstappen op AI-muziek.
https://www.ad.nl/binnenland/geen-taylor-swift-in-belgie-klinkt-ai-muziek-in-winkels-wij-betalen-5000-euro-per-jaar-voor-echte-muziek~afb5ae5b/
 


COMPUTERTAAL
http://www.computertaal.info
Hacken cybercriminelen uw systemen of loggen ze alleen maar in?
Omdat kwaadwillenden vaak gewoon met een sleutel door de digitale voordeuren van bedrijven walsen, is dit hoe u uw eigen deur stevig op slot kunt houden
https://computertaal.info/2025/10/15/hacken-cybercriminelen-uw-systemen-of-loggen-ze-alleen-maar-in/



 

TWEAKERS NET
http://www.tweakers.net
EU werkt aan European Space Shield om ruimtediensten te beschermen
De Europese Unie werkt aan een Europees 'ruimteschild'. Dat moet middelen en diensten in de ruimte beschermen tegen 'groeiende dreigingen'. De Commissie wil het voorstel dit jaar nog steunen. Het ruimteschild moet in het tweede kwartaal van volgend jaar aangenomen worden.
https://tweakers.net/nieuws/240480/eu-werkt-aan-european-space-shield-om-ruimtediensten-te-beschermen.html




DATANEWS

http://www.datanews.be
Belgische videotechnologie wint tweede Emmy in Hollywood
Het Belgische bedrijf intoPIX kreeg in Hollywood zijn tweede Emmy Award voor JPEG XS, een technologie die video sneller en lichter maakt zonder kwaliteitsverlies.
https://datanews.knack.be/nieuws/belgie/belgische-videotechnologie-wint-tweede-emmy-in-hollywood/




 
De zaak Tee en Tee
Tips en trucs voor de PC/Internaut



Breng je chat in Google Messages tot leven met volledige-scherm-animaties
Geen saaie chats meer: Google Messages gooit nu confetti en vuurwerk op je hele scherm! Stel je voor: je typt 'Gefeliciteerd' en boem, ballonnen zweven omhoog. Het is als een mini-feestje in je broekzak, zonder rommel achteraf. Perfect om je liefste een verrassing te bezorgen, of je groepschat op te fleuren. En nee, geen tovenarij nodig – gewoon slimme woordjes die de boel triggeren. Klaar voor wat lol? Laten we het aanzetten!

Hoe zet je dit aan?
Update eerst je Google Messages-app (gratis via de store). Dan:
1. Open de app, tik op je profielicoontje bovenaan.
2. Ga naar 'Berichtinstellingen' > 'RCS-berichten' en zet dat aan (belangrijk, anders blijft het saai SMS).
3. Onderin: zet 'Toon levendige animaties' aan. Klaar!
   Op Samsung? Check Instellingen > Toegankelijkheid > Gezichtsverbeteringen en zet 'Verminder animaties' uit – anders speelt je telefoon verstoppertje.
Werkt alleen op nieuwere Androids met RCS (beide kanten aan). iPhone-vrienden? Pech, maar deel de tip met je Android-bende!

Stuur ze de wereld in: Simpel en grappig
Typ gewoon een feestelijk zinnetje en verstuur. Voorbeelden die knallen:
- 'Gefeliciteerd': Ballonnen vliegen op!
- 'Happy Birthday' (of Nederlands equivalent): Zwevende feestballonnen – ideaal voor taartloze verjaardagen.
- 'Booo': Tomaten vliegen je scherm op – perfect om iemand te plagen, haha!
- 'Haha haha': Een dansende inflatable man lacht mee – gegarandeerd groepsgrinnik.
- 'Trick or treat': Spookkat en pompoenen voor Halloween – boo-tiful!
- 'Wil je een sneeuwman bouwen?': Sneeuwvlokken dwarrelen neer – Frozen-fans, dit is jullie ding!
Meer? Probeer 'Goedemorgen' voor een opkomende zon, of 'Slaap lekker' voor schapen die over de maan springen. Update: Google verandert soms triggers, dus experimenteer – het is als tekst-roulette met prijzen!

Let op: Niet altijd vuurwerk
Beide chatters moeten RCS aan hebben, anders geen show. En op sommige phones blokkeert een instelling de pret. Geen handmatige knop? Nee, het is puur woord-magie. Tip: Test met 'Vuurwerk' voor 4 juli-vibes – maar deel het niet met je baas, tenzij het payroll-dag is!
Kortom, deze animaties maken chatten weer spannend, als emoji's die ontsnapt zijn. Probeer 'Gefeliciteerd' op je bestie en lach om de reactie. Jouw chat verdient een opkikker!
https://www.makeuseof.com/use-google-messages-full-screen-animations/




 
Van alles halen, (bijna) niets betalen...


Google Woordenboek voor Google Chrome
Met deze extensie voor je Chrome-browser kan je met één muisklik een verklaring en definitie vinden voor woorden op je scherm, tijdens het surfen. Je krijgt die verklaring in volgende talen: Chinees, Duits, Engels, Frans, Nederlands, Italiaans, Koreaans, Russisch, Spaans, Tsjechisch. Gewoon een woord markeren en je krijgt een definitie. Klik je op het logo van het woordenboek, dat na installatie van de extensie in je navigatie balk staat dan krijg je meerdere definities via een rechtstreekse weblink.
https://www.chip.de/downloads/Google-Dictionary-fuer-Google-Chrome_44136028.html
https://chromewebstore.google.com/detail/google-dictionary-by-goog/mgijmajocgfcbeboacabfgobmjgjcoja?pli=1



Undoomed: stop met eindeloos scrollen
Deze app belooft een einde te maken van het eindeloos scrollen - wat toch zo gemakkelijk is wanneer je op de sociale netwerken terecht komt na het aanklikken van een link. Want de ene voert je automatisch naar de andere, en vooraleer je het weet ben je een uurtje kwijt. Het is als het ware een mute knop voor Reels, Shorts en Feeds. Je bepaalt zelf je eigen filters, om bijvoorbeeld shorts te verbergen, en bepaalde tabbladen. Je kan ook tijdlimieten instellen, zodat je niet langer dan de zelf bepaalde limiet op die bepaalde app vertoeft.
https://sevag.app/undoomed/?ref=producthunt








Intelligent Standby List Cleaner: maak RAM geheugen vrij
Wanneer je tijdens het spelen van een erg spannend game geconfronteerd wordt met stotterende, haperende beelden, dan is dat echt vloeken. Dat is eigenlijk al erg wanneer je solo speelt tegen je computer, en je beeld constant hapert. Maar veel erger is het bij multiplayer games, want daar kan zo'n onderbreking de dood van je avatar betekenen.
Deze tool helpt je om de oorzaak van die storingen op te sporen. Daarvoor gaat de tool zoeken naar toepassingen die in standby staan, en daardoor je RAM onnodig belasten. En wanneer het geheugenverbruik van een programma in stand-by over een bepaalde grens gaat (standaard op 1.024 MB ingesteld), dan wordt de toepassing uit het RAM geheugen verwijderd. Dit maakt meer ruimte vrij voor je game.
https://www.chip.de/downloads/Intelligent-Standby-List-Cleaner_151749274.html
https://www.wagnardsoft.com/




Prevent TurnOff: hou je computer wakker
Met "PreventTurnOff" kan je jouw computer draaiende houden. Dit kleine maar handige programma voorkomt dat je computer onverwachts uitgeschakeld wordt. Je kan je pc ook zo instellen dat deze op een specifiek tijdstip wordt uitgeschakeld om energie te besparen of andere taken uit te voeren. Je moet enkel de datum en tijd voor de timer instellen en aangeven wat de timer precies moet doen. Zodra je de gewenste instellingen hebt geconfigureerd, klik je eenvoudig op "Timer gebruiken" en de aftelling wordt geactiveerd.
https://www.chip.de/downloads/PreventTurnOff_184916302.html








Apparency: apps inspecteren
Apparency is een handige macOS-app waarmee je andere apps op je Mac kunt inspecteren: sleep een app vanuit Finder naar Apparency, en je ziet direct details zoals versies, beveiligingsinstellingen (zoals code-ondertekening en sandbox) en interne componenten. Handig voor developers of wie apps beheert, om te controleren op afhankelijkheden, frameworks en mogelijke problemen, zonder diep in Terminal te duiken. Met Quick Look krijg je snel een overzicht, ideaal voor troubleshooting of het checken van updates.
https://www.mothersruin.com/software/Apparency/


(Deze tips voor share- en freeware zijn afkomstig van verschillende sites, o.a. Freewareweb, Lockergnome, ZDNet, PCWorld, en andere.

 

 
NeTTies e-zine
p/a Hilde Van Gool
Bossestraat 32

2220 Heist op den Berg


Coordinator:
Hilde Van Gool
Tel 0475/53.41.20 - 015/25.28.71


- "NeTTies" is gratis te verkrijgen door te vragen om aan onze abonneelijst te worden toegevoegd. Dit kan online op onze site, of per e-mail.
- Te allen tijde kunt u het abonnement ook weer stopzetten, eveneens via de site of per e-mail.
- Uw adres wordt niet aan derden doorgegeven en wordt niet gebruikt voor commerciële doeleinden.
- "NeTTies" is onafhankelijk en wordt geheel op vrijwillige basis gemaakt.
- "NeTTies is niet verantwoordelijk voor eventuele schade veroorzaakt door het gebruik van software waarover wij publiceren.
- Teksten mogen worden overgenomen, maar uitsluitend met bronvermelding.
- "NeTTies" mag wel in z'n geheel worden doorgestuurd naar derden ter kennismaking.
- "NeTTIes" moedigt lezers aan een link te zetten op hun webpagina. De aanwezigheid van een verwijzing naar ons e-zine betekent echter niet dat wij het eens zijn met de redactionele inhoud op die site.
- De advertenties die op "NeTTies" geplaatst worden door derden vallen buiten de verantwoordelijkheid van de redactie en geven geenszins de mening van de redactie weer.  Bij deze teksten wordt duidelijk aangegeven dat het om een advertentie gaat.

Voor alle duidelijkheid even op rij onze regels voor de bescherming van uw privacy:
- Uw adres wordt nooit aan derden doorgegeven.
- Uw adres wordt ook niet voor marketingdoeleinden gebruikt.
- NeTTies zal u nooit reclameboodschappen van derden doorsturen in een aparte mail.
- In onze nieuwsbrief zal wel van tijd tot tijd een advertentie opgenomen worden, in het kader van sponsoring.
Deze tekst werd voor het laatst aangepast op 14 januari 2004


Wij danken de vele mensen die nu of in het verleden hebben meegewerkt aan dit e-zine:
Miranda Swier, Benny Raemaekers, Geert Demuynck, Kurt Fierens, Peter Stuart, Gerard Schaefers (Sjeef), Boeloeboeloe (LVO), Manu Drieghe, Marijke Pante, Marianne Steijlen, Reinhilde Remaut, Ludo Cattoor, Evert Poppen, Philip Lafeber, Julien Van den Borre, Johan Junior, Kurt op de Beeck, Koen van Poucke, Rogier P. Bakx, Jurgen Veys, Nick Toretto, Krekkie, Dave Lahousse, Filip Overmeire (Filover), Jeffrey Drooghenbroodt, Human0id, Danny Zeegers, Wim Wilyn, Dave Lahousse, Ben Depré, Eddy Horemans, Henk Langerak, Arnold Top, Jan Van Reeth, Fruggo, Paul Liekens.


In het bijzonder danken wij Gerard Schaefer voor zijn tips en de spreuk van de week.



Webhosting, cms, verzending: Webdynamics
Eindredactie: Hilde Van Gool, en vanuit de eeuwigheid: Niek Harmans
Logistiek: Paul Liekens
Secretaresse: Carol Fenijn


  "NeTTies" is een oorspronkelijk concept van Jean-Luc Bostyn

 De eindredactie van NeTTies ligt in handen van Hilde Van Gool,
freelance publiciste.

U ontvangt deze mail omdat u zich in het verleden aangemeld hebt als abonnee op deze nieuwsbrief.

Wenst u uw abonnement te wijzigen of te annuleren? Daarvoor kan u terecht op onze website: https://www.netties.be/index.php?actie=abo



 

AFSLUITER VAN DE WEEK

"Het is niet dat ik zo slim ben. 
Maar ik blijf veel langer bij de vragen."
Albert Einstein